Akademik Veri Yönetim Sistemi
Dirican O. (Yürütücü), Husseını A. A.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2026
| Yapılması planlanan bu projede, Dünya Sağlık Örgütü ve ülkemiz Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı’nın verilerine göre sıklıkla görülen karaciğer kanserinde; apoptoz, DNA hasar onarımı, hücre farklılaşması ve detoksifikasyon mekanizmalarında görev alan Bcl-2, BAX, Caspase-3, RAD51, PDX1, CYP1A1 ve CYP1B1 genlerinin transkriptomik ve proteomik seviyelerinde rollerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Kanser, dünya çapında en yüksek prevalans ve mortaliteye sahip çok faktörlü bir hastalıktır. Bu nedenle antikanser ve antioksidan özellikleri yüksek yeni ajanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Antioksidanlar serbest radikallerle savaşır, oksidatif strese karşı koyar ve kanser gibi stresle ilişkili hastalıklarla mücadele eder. Bitkisel kökenli maddeler, zengin moleküler yapıları nedeniyle aynı anda birçok biyolojik aktiviteye sahip olmaları bakımından sentetik ilaçlara göre avantajlıdır. Bu sebeple bitki kaynaklı sitotoksik ajanlar, son zamanlarda antikanser kemoterapötikler olarak dikkat çekmektedir. Bu çalışmada, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi’nde yaygın olarak günlük diyette tüketilen Smilax excelsa, Aegopodium podagraria ve Ornithogalum sigmoideum Freyn & Sint. bitkilerinin sitotoksik ve antioksidan potansiyellerinin yanı sıra, bu etkilerle ilişkili Bcl-2, BAX, Caspase-3, RAD51, PDX1, CYP1A1 ve CYP1B1 ekspresyonu transkriptomik ve proteomik düzeyleri üzerindeki etkileri değerlendirilerek, bu faaliyetlerden sorumlu olabilecek aktif bileşiklerin belirlenmesi hedeflenmektedir. Ornithogalum sigmoideum Freyn & Sint., Smilax excelsa L. ve Aegopodium podagraria L. bitki ekstrelerinin 5-FU (Fluorouracil) uygulaması öncesi ve sonrası, HepG-2 karaciğer kanseri hücre hattında hücresel yanıta etkisi, özellikle yukarıda belirtilen genlerin ve proteinlerinin ekspresyon düzeyleri üzerinden, Real time PCR ve immünohistokimyasal yöntemlerle analiz edilecektir. İlaç uygulanmış ve uygulanmamış hücre hatlarında, bu genlerin ekspresyon farklılıkları karşılaştırılarak bitki ekstrelerinin ilaca duyarlılık veya direnç üzerindeki olası etkileri değerlendirilecektir. Çalışmada, HepG2 hücre hatlarında Bcl-2, BAX, Caspase-3, RAD51, PDX1, CYP1A1 ve CYP1B1 genlerin bitki ekstrakların varlığı ve yokluğu durumunda transkriptomik seviyesinde mRNAyı real time PCR ile ve protein seviyesinde immünohistokimyasal yöntemlerle ifade düzeyleri belirlenecek. Bu bağlamda halı hazırda yürüttüğümüz TGA-2024-188 nolu IGU Bap destekli projemiz kapsaminda transkriptomik düzeyde ilgili gen ekspresyonları bakılmıştır. Protein düzeyde ise IHC yöntemi ile çalışmanın sunmakta olduğumuz bu proje kapsamında yapılması planlanmaktadır. |