Türkiyede Uyuşturucu Madde Bağımlılığının Sosyoekonomik Belirleyicileri Kapsamında Uyuşturucuyla Mücadeleye Yeniden Bakış


Ateşoğlu H. (Yürütücü), Ulutürk F., Aydın A., Hoban D., Öztürk E.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2024 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Başlama Tarihi: Mayıs 2024
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2025

Proje Özeti

Türkiye’de uyuşturucu ile mücadele politikaları, 2000’li yıllara kadar arz yönlü olarak uygulanmıştır. Bir başka ifadeyle uyuşturucuyla mücadelede madde üretimi ve ticareti ön planda olmuştur. 2000’li yıllardan sonra ise uyuşturucunun talep boyutu ele alınmış ve eğitim, tedavi, rehabilitasyon gibi yöntemler öne çıkmıştır. Bu bağlamda uyuşturucuyla mücadele bir yandan suç örgütleriyle mücadele olarak algılanırken diğer yandan psikolojik yöntemlerin kullanıldığı bir mesele halini almıştır. Ayrıca uluslararası uyuşturucu transferi nedeniyle sorun çok boyutlu bir karakter kazanmıştır.
Bu proje kapsamında uyuşturucuyla mücadele konusu sosyoekonomik bağlamda ele alınmaktadır. Uyuşturucu madde bağımlılığını etkileyen sosyoekonomik faktörlerin belirlenerek uyuşturucuyla mücadeleye yeni bir boyut getirilmesi planlanmaktadır. Proje çerçevesinde öncelikle Türkiye’de uyuşturucu madde bağımlılığına ilişkin verilerin elde edilmesi hedeflenmektedir. Bağımlılığı etkileyen sosyoekonomik faktörler olarak; enflasyon, işsizlik, kişi başına düşen milli gelir, döviz kurları, dış ticaret gibi iktisadi değişkenler ile demokrasi, hukuk, yolsuzluk gibi sosyal ve siyasal değişkenlerin analiz edilmesi amaçlanmaktadır.
Projede yöntem olarak ekonometrik zaman serisi analizi metotlarının kullanılması hedeflenmektedir. Bu bağlamda uyuşturucu madde bağımlılığının yıllar içindeki seyri izlenerek sebep sonuç ilişkilerinin ortaya konması hedeflenmektedir.
Uyuşturucu ile mücadele yöntemleri genel olarak arz ve talep yanlı yürütüldüğü için sosyoekonomik boyut geri kalmaktadır. Ayrıca literatür çalışmaları incelendiğinde uyuşturucuyla mücadelede sosyoekonomik değişkenlerin ele alınmadığı görülmektedir. Bu proje bağlamında uyuşturucuyla mücadele politika araçlarına sosyoekonomik faktörlerin de dâhil edilerek mücadele kapsamının genişletilmesi hedeflenmiştir.
Proje sonucunda sosyoekonomik faktörlerin uyuşturucu madde bağımlılığı üzerindeki etkileri konusunda elde edilen sonuçlar doğrultusunda politika yapıcılarda ve sivil toplum örgütlerinde farkındalık yaratılması hedeflenmektedir. Ayrıca projenin sonuçları bağlamında uluslararası dergilerde bir makalenin yayımlanması ve uluslararası bir bildirinin sunulması planlanmaktadır.