IPSUS - İklim Açısından Akıllı Gıda İnovasyonu: İleri Dönüşümlü Kaynaklardan Bitki ve Denizyosunu Proteinleri Kullanımı


Doğan M., Tekiner İ. H. (Yürütücü)

UFUK AVRUPA Projesi, UFUK AVRUPA Projesi, 2022 - 2025

  • Proje Türü: UFUK AVRUPA Projesi
  • Destek Programı: UFUK AVRUPA Projesi
  • Başlama Tarihi: Mart 2022
  • Bitiş Tarihi: Mayıs 2025

Proje Özeti

Gıda tercihleri tüm dünyanın geleceğini yakından etkilemekte. Gıda sistemleri, artan gıda güvensizliği ve modern diyet tercihlerinin bazı olumsuz çevresel etkileri politikacıların, bilim insanlarının, şirketlerin ve tüketicilerin sürdürülebilir çözümlere dönük taleplerini belirleyen faktörler olarak öne çıkmakta. Küresel olarak, hayvancılık, sera gazı salınımının %14.5’inden ve biyoçesitliligin %30 kaybından sorumlu tutulmakta. Dünyada et tüketiminin 2050 yılında ikiye katlanacağı öngörülmekte. Bu nedenle, diyet alışkanlıklarının sürdürülebilir protein kaynaklarına doğru yönlendirilmesi son derecede önemli.

IPSUS projesi küresel düzeyde kayıp ve israf edilen yıllık 1.6 milyar ton gıdayı hammaddeler kabul ederek, bitkisel ve deniz yosunundan eksüde edilecek proteinlerin insan beslenmesi açısından fırsata dönüştürülmesini araştırmayı amaçlamakta. Bu bağlamda, proje ortakları İngiltere, İtalya, Romanya, Türkiye ve Fas için müşterek önemli ve proteince zengin altı adet gıda seçildi. Bu gıdaların gıda zinciri boyunca nitel ve nicel ileri dönüşüm fırsatları araştırılacak. Novel protein ekstraksiyon yöntemleri test edilecek, aralarında en düşük enerji-yoğun verimli teknikler belirlenecek. Bitkisel ve deniz yosunu kaynakları ve bunlardan eksüde edilecek proteinlerin nütrisyonel kalitesi ve gıda güvenliği değerlendirilecek, biyoyararlılık ve potansiyel alerjenite durumları incelenecek. Devamında, eksüdelerinin et ve et ürünleri ile peynir alternatifleri formülasyonlarında kullanımları laboratuvar ölçekli araştırılacaktır. Sınai ortaklar tarafından ise pilot ölçekli üretimleri gerçekleştirilecek. Alternatif ürünlerin fonksiyonel ve duyusal kabul edilirlikleri mevcut ürünler ile karşılaştırılacak olup, mevcut tüketilen ürünlere göre, düşük tuz, seker ve yağ ile daha az gıda katkısı kullanımına dönük iyileştirmeler yapılacak. Ayrıca, geliştirilecek alternatif ürünlere karsı tüketici tutumları ve tercihleri irdelenecek, sürdürülebilir ileri dönüşümlü bitkisel bazlı proteinlere dönüsün karsısındaki engeller, regülasyonlar ve politik ortam etraflıca analiz edilecek.

3 yıl sürmesi planlanan projenin toplam bütçesi 1.5 milyon Euro olarak belirlendi. Proje ortakları arasında Fransa’dan KEDGE Business School ve Türkiye’den Kaanlar Gıda A.Ş yer alıyor.