Atık Biyokütle Kaynaklarından Sürdürülebilir Çözücüler (Deep eutectic solvents, DES) ile Lignin İzolasyonu ve Karakterizasyonu


Tan Erkoç N. (Yürütücü), Durmuş A., Koç F. E.

Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje, 2025 - 2026

  • Proje Türü: Diğer Resmi Kurumlarca Desteklenen Proje
  • Başlama Tarihi: Mart 2025
  • Bitiş Tarihi: Eylül 2026

Proje Özeti

Tüm dünyanın amaç edindiği iklim krizinin etkilerini en aza indirme çabası deneysel çalışmalarda yeşil kimya kriterlerinin kullanımını kaçınılmaz kılmaktadır. Kimyasalların üretimi ve bütün uygulamalarında çevreye, doğaya ve canlılara verilen zararın en aza indirilmesinin ya da tamamen ortadan kaldırılmasının hedeflendiği çalışmalarda kullanılan yöntemler, kimyasallar ve tüm analitik süreçler titizlikle seçilmektedir.

Önerilen projede, değerli bir biyopolimer olan ligninin; ayçiçeği, enginar, ceviz kabuğu, zeytinyağı küspesi ile filtre kahve telvesi gibi biyokütle atıklarından izolasyonu ve karakterizasyonu yapılacaktır. Lignin izolasyonu için kullanılacak yöntemde, sürdürülebilir derin ötektik çözücülerden (Deep eutectic solvents; DES) asidik ChCl:Laktik asit, bazik ChCl:Üre ve nötr ChCl:Gliserol kullanılacaktır. DES’ler hazırlanırken Hidrojen bağı donörü (HBD) ve Hidrojen bağı alıcısı (HBA) molar oranları 1:2 olarak seçilmiş olup, hem maserasyon hem de mikrodalga ekstraksiyonu yapılarak farklı yöntemlerin etkilerinin incelenmesi hedeflenmiştir.

İzole edilen ligninin karakterizayonu için; Ultraviyole (UV) spektroskopisi, Fourier dönüşümlü kızılötesi (FTIR) spektroskopisi, nükleer manyetik rezonans (NMR) spektroskopisi ile termal özellikleri için diferansiyel taramalı kalorimetri (DSC), termogravimetrik analiz (TGA) kullanılacaktır.

Farklı ligninoselülozik biyokütle kaynaklarından lignin izolasyonunda sürdürülebilir çözücülerin (DES) kullanımının araştırılacağı çalışmada ülkemizde yıllık atık miktarı fazla olan bitki atıkları ve evsel atıkların yüksek katma değerli ürünlere dönüştürülebilmesi çalışmalarına katkı sağlamak hedeflenmektedir.