Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kaya Deniz A. (Yürütücü), Arık Ö. E.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2019 - 2020
Türk toplumlarında birlikte çalışma, ortaklaşa iş yapma ve dayanışma; dönemsel ihtiyaca
göre daha da ileri boyuta taşınarak imece, lonca veya ahilik gibi isimler almış ve yüzyıllardır
kooperatifçilik ilkeleriyle paralel olarak uygulanmıştır. Bu nedenle, Türk toplumunun temelinin
iş birliği ve dayanışmaya, yani kooperatifçiliğe yatkın olduğunu söylemek mümkündür.
Günümüzde de bölgesel ve yerel kalkınma başta olmak üzere ekonomik gelişmeye katkı sağlayan
ve sosyal ekonomiye can veren kooperatiflerimizin sayısı oldukça fazladır. Kooperatifler,
yoksulluğun azaltılması başta olmak üzere sosyal ekonomik kalkınmaya, istihdam yaratılarak
işsizliğin oranının düşürülmesine ve bireylerin sosyal bütünleşmesine katkı sağlamaktadır. Proje
kapsamında kadın istihdamına ve kadın emeğine öncelik veren kooperatifler başta olmak üzere
Ege bölgesinde yer alan belirli kooperatifler ele alınarak, el emeği ile bölgesel ve sosyal
ekonomiye katkı sağlayan kooperatif çalışanları ile mülakatlar yapılmıştır. Görüşmelerden sonra
öğretim üyesi hocamızın danışmanlığında İstanbul Gelişim Üniversitesi Radyo Televizyon ve
Sinema bölümü lisans öğrencileri tarafından bu kooperatifleri konu alan bir belgesel ve fotoğraf
çekimi yapılmıştır. Belgeselin kısa gösteriminin 10 Şubat 2020 tarihinde üniversitemizde
düzenlenen Ciriec Genel Kurul toplantısında gerçekleştirilmiştir. Kooperatifçilik ve sosyal
ekonomi alanında uluslararası akademik çalışmalara öncülük yapan bu kuruluşun ülke
başkanlarına Türk kooperatiflerinin genel durumu ve kadınların üretime katkıdaki rolleri
öğrencilerimizin gözünden gösterilmiştir. Belgeselin son halinin gösteriminin 2019- 2020 Bahar
Dönemi içerisinde İstanbul Gelişim Üniversitesi öğrencilerine yapılması planlanmaktaydı fakat
Covid-19 salgını nedeniyle ileri bir tarihte gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Belgesel
gösterimine ek olarak ve çekilen fotoğrafların üniversitemizde sergilenmesi ve böylelikle de
üniversite öğrencileri arasında kooperatifçilik ve sosyal ekonomi bilincinin yükseltilmesi
amaçlanmaktadır.
Projede ele alınan kooperatifler Ege Bölgesinde yer almaktadır. Tarım faaliyetlerinin ve
kadınlar tarafından dokuma gibi el işçiliğinin ağırlıklı olarak yapıldığı bölgede bu alanlarda aktif
olarak çalışan kooperatiflerin de olması bu bölgenin seçilmesinde etkili olmuştur. Proje için
kullanılacak olan ekipmanların büyük bir çoğunluğu üniversitemizin televizyon stüdyosundan
temin edilmiştir. Radyo Televizyon ve Sinema bölümü lisans öğrencilerimiz, üniversitemizde
öğretim üyesi olarak görev yapmakta olan danışman hocamızın önderliğinde çekimlerini
gerçekleştirmiştir. Belgesel ve fotoğraf çekimi için gerekli öğrenci sayısı belirlenmiş ve bu
doğrultuşa öğrencilerimiz projeye dâhil edilmiştir. Proje çerçevesinde ele alınacak olan
kooperatifler ile iletişime geçilmiş ve gerekli onaylar alınmıştır.
Projenin çekimleri Fethiye, Muğla, Denizli ve Bergama olmak üzere dört farklı yerde
gerçekleştirilmiştir. İlk olarak Fethiye yöresinde yer alan ve geçmişten günümüze hala
dokunmakta olan “dastar”ın dokunduğu tezgâhlar ziyaret edilmiş ve burada üretim yapan
kadınlar ile görüşmeler sağlanarak çekimler gerçekleştirilmiştir. Aynı gün içerisinde Fethiye
bölgesinde yer alan ve köylülerin kendi tarlalarında ürettikleri ürünleri sattıkları Cuma pazarı
ziyaret edilmiştir. Tarladan elde ettiği mahsulleri Cuma günü kurulan pazarda satan köylü halk
ile görüşmeler gerçekleştirilerek, tarımsal kalkınmaya katkıları ele alınmış ve çekimler yapılmıştır. Fethiye’den kök boya ve el dokuması yapılan Bozalan Köyüne gidilerek burada
dokuma yapan kadınlar ile görüşülüp çekimler yapılmıştır. Bir sonraki çekim noktası olan
Denizli Serinhisar’da yer alan ve bıçak üretimi yapan kadınların yer aldığı üretim yerleri ziyaret
edilerek gerekli çekimler gerçekleştirilmiştir. Aynı gün içerisinde Serinhisar’da bulunan ve gıda
üzerine üretim yapan kadın kooperatifi ziyaret edilmiş ve çekimler yapılmıştır. Denizli’den sonra
İzmir Bergama Kadın Halı Kilim Kooperatifi ziyaret edilerek gerekli görüşmeler ve çekim
yapılmıştır. Belgesel çekimin yanı sıra öğrencilerimiz tarafından fotoğraf çekimleri de
gerçekleştirilmiştir. Çekilen fotoğraflarla da üniversitemizde “Türkiye’de Kadın Kooperatifleri
ve Kadın Emeği” konulu bir fotoğraf sergisi yapılması planlanmaktadır.