Akademik Veri Yönetim Sistemi
Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, cilt.10, sa.3, ss.31-38, 2018 (Hakemli Dergi)
Yirminci yüzyılda ortaya çıkan ve günümüzde İslam hareketleri arasında popüler hareketi olarak kabul edilen Tebliğ Cemaati ve Cemaat-i İslami Güney Asya’dan çıkmıştır. İngiliz sömürge altında kalan dönemin Hint alt kıtasında 1927’de Muhammed İlyas al-Kandhlavi tarafından Tebliğ Cemaati ve 1941 yılında Seyyid Ebul Ala Mevdudi tarafından Cemaat-i İslami kurulmuştur. Zamanla, Tebliğ Cemaati dünyanın dört bir yanda yayılmış durumundadır. Öte yandan, Cemaat-i İslami ise Pakistan, Bangladeş ve Hindistan olmak üzere Güney Asya’daki ülkelerde yayılmıştır. Müslümanlara İslam’ın tebliğini ulaştırması temelinde kurulmuş olsa da bu iki İslami hareketinin temel farkı siyasi görüşüdür. Tebliğ Cemaati’nin temel amacı siyasetten uzak durarak niyet, namaz, oruç gibi İslamin temel prensiplerine uyup kalpları temiz tutarak şerle mücadele edip toplumu değiştirmektir. Ancak, Cemaat-i İslami İslam’ın temel prensiplerinin yanı sıra Kur’an ve Hadis’e göre yaşayan bir grup insanla siyasi ve demokratik yoluyla İslami bir devlet kurma amacındadır. Siyasi görüşü dolayısıyla Güney Asya'daki devletleri özellikle Bangladeş Cemaat-i İslami‘yi baskı yapmaktayken siyasete karışmayan Tebliğ Cemaati’ne büyük destekler vermektedir. Bangladeş’te Cemaat-i İslami liderleri hükümetler tarafından hapis veya idam cezası verilirken Tebliğ Cemaati’nin içtima programına (yıllık toplantısı) her türlü destek verilmektedir. Bu çalışmanın amacı Güney Asya’dan ortaya çıkan Tebliğ Cemaati ve Cemaat-i İslami hareketinin temel farklarını araştırmaktır. Niteliksel bu çalışmada iki hareketinin kuruluşu, amaçları, çalışma şekilleri ve toplumun tepkilerini tartışılmıştır. Ayrıca, iki hareketine karşı Bangladeş hükümetin çifte standart tutumunun nedenlerini de ortaya çıkarılmıştır.