Türkiye’de Çeviri(bilim) Araştırmalarının Eğilimine Yönelik Bir Bibliyometrik Çözümleme


Creative Commons License

Kahyaoğlu S., Yıldız M.

Türkiye'de Çeviribilim Araştırmaları Sempozyumu (TÜÇEVAS), İstanbul, Türkiye, 10 - 11 Ekim 2024, ss.54

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.54
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Türkiye’de çeviri(bilim) çalışmaları yapan araştırmacıların, çeviribilim odaklı dergilerin yanı sıra sosyal bilimlerin çeşitli alanlarını kapsayan dergilerde de makalelerini yayımladıkları görülmektedir. Eldeki bu çalışmada ilk olarak Türkiye’de bu iki tür dergide yayımlanan çalışmalar ele alınarak Türkiye’deki çeviribilimin genel bir araştırma yayını haritasının oluşturulması ve çeviribilim alanının kuruluşunda konulan hedeflere kıyasla Türkiye’de sergilenen araştırma konularının nasıl eğilim gösterdiğine ilişkin bir değerlendirilmenin yapılması hedeflenmiştir. Çalışmanın ikinci amacı ise uluslararası ana akım çeviribilim dergilerinde gerçekleşen çeviribilimsel araştırma eğilimi ile Türkiye bağlamında tespit edilen araştırma eğilimini karşılaştırarak Türk çeviribiliminin küresel çeviribilim alanında konumunu bulgulandırmaktır. Bu amaçları gerçekleştirmek için, bibliyometrik ilişkileri tanımlayan bilimsel bir haritalama yazılımı olan VOSViewer (1.6.20) adlı yazılım kullanılacaktır. Bu kapsamda, European Society of Translation Studies’in 2020 yılında yayımladığı çeviribilim dergisi listesine giren ve Türkiye’de yayım yapan üç dergi, çeviribilim dergisi olarak belirlenmiştir. Ayrıca, bu dergiler dışında kalan ve kapsamı sosyal bilimler olan dergilerinden en çok çeviri(bilim) makalesini arşivinde bulunduran ilk beş dergi (Saki-Demirel & Kuşçu-Özbudak, 2019) araştırma materyali olarak seçilmiştir. Bu dergilerin, çeviribilim alanında yayımlanan çalışmaların %61’ini barındırdığı izlenmiştir (a.g.e.). Uluslararası düzlemde yapılacak karşılaştırma için ise Scopus’ta taranan beş dergide (The Translator, Babel, Interpreter and Translat1on Tra1ner, Target, Translat1on Stud1es ve Perspect1ves) 200i-2024 yıllarında yayımlanan çalışmalar ‘citescore’ skorları göz önünde bulundurularak bütünceye dahil edilmiştir. Öncelikle, Türk çeviribilim ve sosyal bilimler dergilerinin yer aldığı ağ/harita oluşturma süreci gerçekleştirilecektir. Sonrasında çözümlemeden elde edilen veriler, adı geçen uluslararası dergilere değgin verilerle karşılaştırılacaktır. Böylelikle, çeviribilim dergileri ile diğer dergiler arasındaki çalışma kapsamlarının (kavram birlikteliği) ve atıf ağlarının karşılaştırılmasıyla Türkiye’deki çeviribilimin ne yönde eğilim gösterdiğine ilişkin genel bir bakış oluşturulması hedeflenmektedir.