Research Information System
INTERNATIONAL 2nd‘MAVİŞEHİR’ MERSİN SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, Mersin, Turkey, 3 - 06 May 2025, pp.361-367, (Full Text)
Romatoid artrit (RA) tedavisinde standart yaklaşım esas olarak farmakolojik tedavilere dayanır. Ancak, giderek artan kanıtlar, diyet değişikliklerinin hastalığın seyrini önemli ölçüde etkileyebileceğini göstermektedir. En iyi bakım için, farmakolojik ve farmakolojik olmayan tedavileri içeren bütüncül bir yaklaşım önerilmektedir. Akdeniz diyeti (AD), tüm besin gruplarını içeren dengeli, besin açısından zengin ve anti-inflamatuvar bir beslenme modelidir. RA yönetimi için uygun bir diyet müdahalesi olarak yaygın şekilde kabul görmektedir. Lifin yanı sıra, polifenoller ve çoklu doymamış yağ asitleri (PUFA’lar) gibi bağırsak mikrobiyotasını olumlu yönde etkileyebilecek çeşitli bileşenleri içerir. Akdeniz diyeti lif, omega-3 yağ asitleri, B ve E vitaminleri, magnezyum, antioksidanlar ve fitoöstrojenler bakımından zengindir; bu bileşenlerin inflamasyon, obezite, metabolik bozukluklar, diyabet ve mortalite gibi kronik durumlara karşı koruyucu etkileri gösterilmiştir. Bir çalışmada, diyetisyen eşliğinde uygulanan AD müdahalelerinin fiziksel işlev, yaşam kalitesi, algılanan ağrı ve genel sağlık üzerinde iyileştirici etkileri olduğu ortaya konmuştur. Araştırmalar ayrıca AD’nin kan basıncı, vücut kitle indeksi (VKİ) ve kan lipit düzeyleri gibi kardiyovasküler risk faktörleri üzerinde de olumlu etkileri olduğunu desteklemektedir. Zeytinyağı gibi temel bileşenler kardiyovasküler hastalıkların önlenmesinde kilit rol oynamaktadır. Anti-inflamatuvar diyetler ayrıca depresyon ve RA’nın önlenmesi ve yönetiminde, özellikle tahıl tüketiminin artırılması yoluyla, potansiyel faydalar sağlamıştır. Sızma zeytinyağı veya kuruyemiş ile desteklenen AD, epigenetik süreçleri olumlu yönde etkiler ve beyaz kan hücrelerinde faydalı gen ekspresyonlarını tetikler. Ayrıca, AD, bağırsak mikrobiyotasını düzenleyerek RA hastalarında hastalık aktivitesini azaltmaya yardımcı olur. Diyet lifinin parçalanmasından oluşan kısa zincirli yağ asitlerinin (SCFA’lar) bağışıklık hücrelerini—özellikle makrofajlar ve dendritik hücreleri—düzenleyerek ve düzenleyici T hücrelerini aktive ederek anti-inflamatuvar etkiler gösterdiği öne sürülmektedir.