IV. INTERNATIONAL SCIENTIFIC COMPILATION RESEARCH CONGRESS, Ankara, Türkiye, 02 Eylül 2025, (Özet Bildiri)
ÖZET Parkinson hastalığı spastisite, rijidite, bradikinezi, alt ekstremite motor kontrol bozuklukları ve postüral instabilite ile karakterize ilerleyici, kronik, nörodejeneratif bir hastalıktır. Motor bozukluklar; yürüme hızını, denge ve engel aşma yeteneği gibi alt ekstremite fonksiyonlarını olumsuz etkileyerek düşme riskini artırmakta ve günlük yaşam aktivitelerinin bağımsız şekilde sürdürülmesini zorlaştırmaktadır. Geleneksel fizyoterapi yaklaşımları, bu motor defisitleri azaltmada etkili olmakla birlikte, hastaların motivasyonu, egzersiz devamlılığı ve bilişsel katılımı açısından sınırlılıklar barındırmaktadır. Bu sınırlılıkları aşmak amacıyla sanal gerçeklik (VR) teknolojileri, görsel-işitsel geri bildirim, interaktif egzersiz ortamları ve görev temelli senaryolar ile motor ve bilişsel bileşenleri entegre eden yenilikçi bir rehabilitasyon yöntemi sunmaktadır. Bu çalışma kapsamında, son 10 yılda yayımlanmış ve yüksek metodolojik kaliteye sahip (PEDro skoru ≥7) 10 randomize kontrollü çalışma incelenmiştir. Çalışmalar; immersif (başlık tipi ekranlar) ve non-immersif (ekran tabanlı) VR sistemleri ile yürütülen motor ve motorbilişsel egzersizleri kapsamaktadır.Bulgular, VR uygulamalarının geleneksel fizyoterapiye kıyasla eşdeğer veya üstün etkiler sağladığı; hasta uyumu ve sürdürülebilirliği artırdığını göstermektedir.VR destekli rehabilitasyonun yürüme hızı, adım uzunluğu, dinamik denge, postüral kontrol ve engel aşma performansında anlamlı gelişmeler sağladığını, özellikle dualtask formatındaki VR protokollerinin, hem motor hem bilişsel işlevleri geliştirerek düşme riskini azaltma potansiyeli taşıdığını söylemek mümkündür. Sonuç olarak, yüksek metodolojik kalitede elde edilen kanıtlar, VR teknolojilerinin Parkinson hastalarında alt ekstremite motor kontrolünü geliştirmede etkili ve uygulanabilir bir yöntem olduğunu desteklemektedir.Gelecekte, uzun dönem takipli, geniş örneklemli ve farklı hastalık evrelerini kapsayan araştırmalar ile bu teknolojilerin etkinliği, uygulanabilirliği ve hasta memnuniyeti üzerindeki etkileri netleştirilerek, klinik pratikte standart protokollere entegre edilmesi mümkün hale gelebilecektir. Anahtar Kelimeler: Parkinson hastalığı, sanal gerçeklik, alt ekstremite motor kontrolü, rehabilitasyon
ABSTRACT Parkinson's disease is a progressive, chronic, neurodegenerative disease characterized by spasticity, rigidity, bradykinesia, lower extremity motor control disorders, and postural instability. Motor impairments negatively affect lower extremity functions such as walking speed, balance, and obstacle-climbing ability, increasing the risk of falls and making it difficult to independently maintain activities of daily living. While traditional physiotherapy approaches are effective in reducing these motor deficits, they have limitations in terms of patient motivation, exercise continuity, and cognitive engagement. To overcome these limitations, virtual reality (VR) technologies offer an innovative rehabilitation method that integrates motor and cognitive components with audiovisual feedback, interactive exercise environments, and task-based scenarios. This study examined 10 randomized controlled trials of high methodological quality (PEDro score ≥7) published in the last 10 years. The studies; This study covers motor and motorcognitive exercises conducted with immersive (headset-type displays) and non-immersive (screen-based) VR systems. Findings indicate that VR applications provide equivalent or superior effects compared to traditional physiotherapy and increase patient compliance and sustainability. It is possible to say that VR-assisted rehabilitation provides significant improvements in walking speed, step length, dynamic balance, postural control, and obstacleclearing performance, and that dual-task VR protocols, in particular, have the potential to reduce the risk of falls by improving both motor and cognitive functions. In conclusion, high-quality methodological evidence supports the efficacy and feasibility of VR technologies in improving lower extremity motor control in Parkinson's disease patients. Future studies with long-term follow-up, large sample sizes, and different disease stages will clarify the effectiveness, feasibility, and impact on patient satisfaction of these technologies, making it possible to integrate them into standard protocols in clinical practice. Keywords: Parkinson's disease, virtual reality, lower extremity motor control, rehabilitation