ONLINE JOURNAL OF ART AND DESIGN, cilt.1, sa.10, ss.23-39, 2022 (Hakemli Dergi)
Sivrihisar İlçesi geleneksel kent dokusunda yapılan bu çalışmada kent dokusunu tanımlama
kapsamında biçimleniş adımlarının mimari dil bağlamında sorgulanarak bu dokunun
oluşumundaki bilişsel kuralların ortaya çıkarılması ve kamusal-yarı kamusal ve özel alan
ilişkisinin nasıl kurgulandığının çözümlenerek tasarım verisinin ortaya konulması
hedeflenmiştir. Bu çalışma ile geleneksel kent dokusu biçim gramer yöntemi ile
soyutlanmıştır. Bu soyutlama ile elde edilen veriler yorumlanabilir ve çözümlenebilir hale
getirilmiştir. Üç farklı ölçek üzerinden bütüncül bir yaklaşımla ele alınarak analiz edilen
geleneksel kentte bilişsel olarak kurgulanan kurallar ve bu kurallar arasındaki bağıntı
çözümlenmiştir. Kent ölçeği - merkez, mahalle ölçeği- alt merkez ve konut yakın çevresi
olarak ele alınan ölçek kavramı, çalışmanın bütüncül yaklaşım ve özgün yanını ortaya
koymaktadır. Yazılı olarak ortaya konulmayan geleneksel kent kurgusunun merkez, alt
merkezler, meydan, mahalleler, sokaklar ve mimari bileşenler bağlamında bağıntıları da
bu yaklaşım üzerinden ele alınarak kurgu çözümlenmiş bu kurgu mekansal kullanım
çerçevesinde ele alınarak geleneksel kentin bilişsel tasarım verisi ortaya çıkarılmıştır.
Geleneksel kentlerde nadir olarak görülen meydan kavramı ise Sivrihisar geleneksel kent
dokusunun özgün yanı olarak çalışmaya yön vermiştir. Bu çalışma ile kentin biçimleniş
kurgusunun ortaya çıkarılarak tasarım verisi bağlamında kullanılabilmesi,
yorumlanabilmesi hedeflenmiştir.