İşkolikliğin Olası Öncelleri: Kişilik, Değerler ve Kariyer Hedefleri

Creative Commons License

Bal E., Arıkan S., Günaydın S. C.

İş’te İnsan Dergisi Journal of Behaviour at Work, cilt.2, sa.2, ss.50-67, 2017 (Hakemli Dergi)

Özet

Amaç: Bu çalışmada, kişilik faktörleri, değerler ve kariyer hedefleri değişkenleri ele alınarak işkolikliğin bu bireysel öncellerle ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Tasarım/Yöntem: Araştırmaya ait veriler niceliksel araştırma yöntemleriyle ve kolayda örneklem yoluyla İstanbul'da farklı sektörlerde faaliyet gösteren işletmelerin 294 beyaz yakalı çalışanından elde edilmiştir. Toplanan anketlere tanımlayıcı istatistik, korelasyon, regresyon ve aracı değişken analizleri ile Sobel testi uygulanmıştır. Sonuçlar: Analiz sonuçları, ‘Nevrotiklik’ kişilik faktörünün işkolikliğin iki boyutu olan aşırı çalışma ve kompulsif çalışmayı yordadığını ortaya koymuştur. Ayrıca, ‘güvenlik’ değerinin işkolikliğin kompulsif çalışma boyutu üzerinde anlamlı bir etkisi olduğu bulunmuştur. Bunun yanı sıra, kendini geliştirme kariyer hedefi muhafazacılık değeri ve işkoliklik boyutları arasında aracı değişken olarak yer almıştır. Ancak, kariyer hedefleri kişilik özellikleri ve işkoliklik arasında aracı değişken etkisi göstermemiştir. Son olarak, kariyer hedeflerinin bireysel özellikler ve işkoliklik arasında biçimlendirici etkisi olmadığı da görülmüştür. Özgün Değer: İşkoliğin kişisel ve motivasyonel öncelleri üzerine araştırmalar sınırlıdır. Bu çalışma, bu eksikliği hedef alarak, işkolikliğin bireysel (beş faktör kişilik özellikleri) ve motivasyonel (kariyer hedefleri ve değerler) öncelleriyle ilişkisini inceleyerek güncel literatüre katkıda bulunmayı amaçlamıştır.

Objectives: The aim of this study is to analyze personality factors, values and career concerns as individual antecedents of workaholism. Methods: Data were collected through a survey with a cross-sectional design. Based on convenience sampling, 294 white-collar employees working in different companies that belong to different sectors completed the questionnaire. To analyze the data; descriptive statistics, Pearson coefficient, regression and mediation analyses as well as the Sobel test were applied. Results: Analyses showed that, the ‘neuroticism’ personality factor predicted the two factors of workaholism which are working excessively and working compulsively. Moreover, the ‘security’ value also had positive effect on working compulsively. Moreover, the career concern of self-development had a mediating effect between the security value and workaholism factors. However, career concerns didn’t act as a mediating variable between personality factors and workaholism. Finally, career concerns didn’t act as a moderator between individual factors and workaholism. Originality: Research regarding the personal and motivational antecedents of workaholism is scarce. This study aims to fulfill this gap by analyzing both individual (personality factors) and motivational (career concerns and values) antecedents of this concept