Uyku ve bellek tam olarak anlaşılamayan karmaşık fenomenler olmakla birlikte altta yatan mekanizmaları hala tam anlamıyla bilinmemektedir. Uyku uyumsal bir davranış olmasının yanı sıra beyindeki plastisiteyi nöronlar arasındaki sinaptik bağlantılar düzeyinde modüle edebilir ve nöronal plastisite uykuyu etkiler. Uykunun iç ve dış uyaranlar tarafından nasıl modüle edildiğini ve uykunun; hafıza ve plastisiteyi nasıl modüle ettiğini anlamak sinirbilimde anahtar bir sorudur. Uyku, hafıza konsolidasyonunu optimize eden bir beyin durumu olarak nitelendirilmektedir. Bir belleğin ilk kodlaması hızlı bir süreç olmasına rağmen uzun vadeli bakımı; ilgili datayı saatlerce hatta yıllarca değiştirmeye devam eden süreçleri gerektirir. Bu sürecin genel adı bellek konsolidasyonu, mevcut belleklerin değiştirilmesi ise rekonsolidasyon sürecidir. Bellek konsolidasyonu, kararsız yeni oluşturulmuş bellek izlerinin aşamalı olarak uzun süreli anılara dönüştürüldüğü ve daha fazla güncelleme ve modifikasyona duyarlı kalabilmelerine rağmen etkileşime karşı daha dirençli hale geldiği bir süreci ifade eder. Konsolidasyon, yavaş dalga aktivitesi sırasında meydana gelen ve entegrasyon için ilgili temsilleri uzun süreli belleğe dönüştüren, yakın zamanda kodlanmış nöronal bellek temsillerinin yeniden etkinleştirilmesinden kaynaklanır. Devam eden hızlı göz hareketi uykusu ise dönüştürülmüş anıları stabilize edebilir. Son araştırmalara göre, uykuya bağlı konsolidasyon süreçleri, farklı bellek türleri için farklı boyutlara yerleştirilebilir. Onarıcı uyku olan yavaş dalga aktivitesinin yeni edinilen bilgileri işleyerek ve konsolide ederek bellekte önemli bir rol oynadığı varsayılmaktadır. Bu derlemede uyku ve bellek arasındaki ilişkiye dair genel bir araştırma yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Uyku, bellek, konsolidasyon, rekonsolidasyon, yavaş dalga aktivitesi