ART/İcle: Sanat ve Tasarım Dergisi, cilt.2, sa.1, ss.22-35, 2022 (Hakemli Dergi)
Öz
Amaç: Bu çalışma; sanatta nesne, sanatçı kimliği, sanat-hayat ilişkisi, sanatın sunumu, alımlanması
gibi hususları radikal bir şekilde sorgulayan Fluxus sanat hareketine ve bu hareket kapsamında yapılan
üretimleri değerlendirmeye ve çözümlemeye odaklanmıştır. Fluxus’un bir sanat akımından veya tarihte bir
an olmasından çok, yaşamın içinde bir şeyleri yapma yöntemi olarak; her türlü nesne, performans,
disiplinle hareket edebilen ve bu bağlamda görsel sanatlarla sınırları ortadan kaldıran yönlerine dikkat
çekilmiştir.
Kavramsal/Kuramsal Çerçeve: Fluxus hareketinin ortaya çıkmasında etkili olan düşünsel ve üslûpsal
gelişmelere değinilmiş, bu harekete ayna tutan altı üretim, kavramsal ve felsefî boyutlarıyla
değerlendirilmiştir.
Yöntem: Ele alınan konu, sanat tarihi yazını bağlamında ve öz-biçim bakımından, analiz ve eleştirel
literatür taraması niteliğinde incelenmiştir. Ayrıca, çeşitli dokümanların araştırılması, analizi ile gerçekçi ve
bütüncül sonuçlara ulaşmak için nitel bir araştırma süreci izlenmiştir.
Bulgular: Fluxus sanatçıları, günlük hayattan esinlendikleri sanat deneyimlerini; çeşitli performanslar,
filmler, yayınlar ve nesneler aracığıyla ortaya koymuşlardır. Fluxus’un disiplinlerarası yaklaşımı, sanatta yeni
üretim biçimleri ve kavramsal tanımlamaları getirmenin yanında, sinema, tiyatro, müzik ve diğer pek çok
alanın gelişimine de önemli katkılar sağlamıştır.
Sonuç: Fluxus sanatta, kültürde, felsefede ve pek çok disiplinde paradigma değişikliklerine neden
olmuştur. Modern Sanat’ta; görselliğin, estetiğin, nesne merkezliliğin, eserin biricikliğinin, sanatçının deha
yönünün ön planda tutulduğu anlayış, Fluxus hareketi ile sorgulanmış ve üretimlerle adeta bunlar alaşağı
edilmiştir. Sanat eserinin üretimi, sergilenmesi ve satışından ziyade, sanatın ne olduğu, malzemenin
özgürleşmesi, toplumda sanatın ve sanatçının yeri konuları gündeme getirilmiştir. Günümüzün çağdaş
sanat oluşumlarında, bilinçli ya da bilinçsizce Fluxus’un etkilerini görmek mümkündür. Bu noktada, kırılmalar yaratan bu hareketi doğru bir şekilde algılamak, yapılacak değerlendirme ve yorumlar için
hayatî olacaktır.