Türkiye'de Otizm Spektrum Bozukluğu olan Çocukların Babalarında Travma Sonrası Büyümenin Yordayıcıları olarak Psikolojik Dayanıklılık ve Sosyal Desteğin Rolü


Filazoğlu Çokluk G.

21. Ulusal Psikoloji Kongresi: Antik Psişeden Bilişsel Sinirbilime, İstanbul, Türkiye, 13 - 16 Ekim 2022, cilt.1, ss.206-207

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.206-207
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş ve Amaç: Otizm spektrum bozukluğu olan çocukların babalarında travma sonrası büyümede (PTG) psikolojik dayanıklılık ve sosyal desteğin rolü hakkında az sayıda çalışma bulunmaktadır. Bu çalışmada Türkiye de ki otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sahip babalarda sosyal destek, psikolojik dayanıklılık ve PTG arasındaki ilişki ve psikolojik dayanıklılık ve sosyal desteğin PTG'ye ilişkin yordayıcı rolü incelenmiştir Yöntem: 25-58 yaşları arasında Özel Eğitim ve Rehabilitasyon merkezlerine kayıtlı OSB'li çocuğu olan 276 baba nicel ve boylamsal çalışmaya dahil edilmiştir. Katılımcıların sosyo-demografik özelliklerini saptamak amacıyla, 17 maddeden oluşan demografik bilgi formu; travma sonrası büyüme özelliklerini ölçmek için Tedeschi ve Calhoun tarafından geliştirilen ve 21 maddeden oluşan Travma Sonrası Büyüme Envanteri (TSB), Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği ve Yetişkinler için Psikolojik Dayanıklılık Ölçeği kullanılmıştır. SPSS programı kullanılarak Bağımsız Gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi ve Post-hoc Tukey analizi kullanılmıştır. Bulgular: Bulgular, algılanan sosyal destek, Psikolojik Dayanıklılık ve PTG arasında anlamlı bir pozitif ilişki olduğunu gösterdi ve Dayanıklılık, PTG-kişisel güç, yaşamı takdir etme, manevi değişim yeni olasılıkları ve toplam PTG' nin tek anlamlı yordayıcısı olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca psikolojik dayanıklılık ile travma sonra büyüme arasında pozitif korelasyon olduğu görülmüştür. Gelecek algısı arttıkça travma sonrası büyüme düzeyinin arttığı söylenebilir. Değişimin olumlu kabulünün, diğerleriyle ilişkili PTG'nin önemli bir yordayıcısı olduğu saptanmıştır. Ayrıca, arkadaşlardan ve diğer önemli kişilerden gelen sosyal desteğin, PTG-toplamının önemli yordayıcıları arasında yer aldığı görülmüştür Tartışma ve Sonuç: Türkiye’de OSB'li çocukların babaları için, travma sonrası büyümeyi öngören en büyük faktörlerin psikolojik dayanıklılık ve arkadaşlardan gelen sosyal destek olduğu ortaya konmuştur. Bu araştırmada babaların yer alması araştırmanın güçlü yanlarından birini oluşturmaktadır. Babaların yaşadıkları sürece ilişkin pozitif büyümeyi saptayıp farkına varmaları sağlanarak, psikolojik sağlamlıklarını arttırmayı amaçlayan programlar ve travma riskini azaltmak için müdahaleler önerilmektedir