Research Information System
9. Yıldız Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, İstanbul, Turkey, 26 December 2022, pp.236
Bu çalışmanın amacı, 1998-2022 yılları arasında yabancı dil
olarak Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar üzerine yapılan lisansüstü
tezleri incelemektir. İncelenen tezler türüne, yılına, yapıldığı üniversiteye,
araştırma yaklaşımına, araştırma yöntemine, veri toplama araçlarına, verilerin
analizine, çalışmanın konu edindiği soruna, çalışmanın örneklemine göre sınıflandırarak
değerlendirilmiştir. Araştırma için kaynak taramasında Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın
Ulusal Tez Merkezi kullanılmıştır. Araştırma süresince tez taramaları
"yabancı dil olarak Türkçe öğretimi", "karşılaşılan
sorunlar" ve "çözüm önerileri" anahtar kelimeleri üzerinde
odaklanılmıştır. Taranan lisansüstü tezler, yabancı dil olarak Türkçe öğretimi
sorunlarının ele alınmış ve karşılaştırma yapabilmek için tezin içeriğinin, yönteminin,
konunun açıkça belirtilmiş olması bakımından çalışmaya dâhil edilmiştir. Yapılan
tarama sonucunda 45 lisansüstü tez tespit edilerek incelenmiştir. Araştırma,
nitel araştırma yaklaşımlarından doküman incelemesi yöntemi ile yürütülmüştür.
Verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. İncelenen
lisansüstü tezler sonucunda şu bulgular tespit edilmiştir; yapılan
çalışmalardan 42'si yüksek lisans, 3'ü doktora tezi olarak hazırlanmıştır.
Konuyla ilgili araştırmalar 2016-2021 yılları arasında yoğunlaşmıştır. Yabancı
dil olarak Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlar konusunda en çok Hacettepe
Üniversitesi'nde tez hazırlanmıştır. Araştırma yaklaşımlarına göre en fazla
nitel yaklaşımın; araştırma yöntemlerine göre ise en çok doküman incelemesi ve
tarama yönteminin kullanıldığı görülmüştür. İncelenen tezlerde veri toplama
aracı olarak en fazla anket ve görüşme formlarının; verilerin analizinde ise içerik
analizinin kullanıldığı belirlenmiştir. Tezlerin konu edindiği sorunlar
bakımından dil bilgisi, dil becerileri, okuma becerisi, yazma becerisi, konuşma
becerisi, öğrenci, öğretmen sorunlarının ve genel sorunların ele alındığı
tespit edilmiştir. Bu sorunlar arasından dil bilgisi sorunları ve yazma
becerisi sorunları yoğun olarak çalışılmıştır. Tezlerin örnekleminin çoğu ana dili
Arapça olan öğrencilerden oluşmaktadır. Yapılan lisansüstü tezlerin 19'unun yabancı
uyruklu öğrenciler tarafından hazırlandığı görülmüştür. Çalışmanın, yabancı dil
olarak Türkçe öğretiminde karşılaşılan sorunlara yönelik yapılan lisansüstü
tezlerin eğilimlerini, eksikliklerini, tezlerin konu edindiği sorunları
sınıflandırarak ortaya koyması ve yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde
karşılaşılan sorunlar ile ilgili daha sonraki yapılacak çalışmalara kaynak
olması açısından önemli olduğu düşünülmektedir.