Kekemeliği Olan Bireylerin Kendini Damgalama ile Mizaç Özellikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Creative Commons License

Erol E., Alpuran Kocabıyık N.

XII. Uluslararası Katılımlı Dil ve Konuşma Bozuklukları Kongresi, İzmir, Türkiye, 17 - 19 Mayıs 2025, ss.142, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İzmir
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.142
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Giriş: Kekemelik mizacı içine alan çok boyutlu bir bozukluktur. Damgalama ve mizaç birbirini etkileyen özelliklerdir. Amaç: Bu araştırmanın amacı, kekemeliği olan bireylerin mizaç özellikleri ile kendini damgalama düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir.Yöntem: Araştırmaya, 18-60 yaş aralığında, 87 erkek ve 19 kadın olmak üzere toplam 106 kekemeliği olan birey katılmıştır. Veriler, Yetişkin Mizaç Ölçeği ve Kekemelik Algı Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. İstatistiksel analizde Independentsamples t test, spearman korelasyon kullanılmıştır. Bulgular: Dürtüsel negatif duygulanımın damgalama toplam puanı (r=0,277; p=0,004) ve kalıp yargıları onaylama (r=0,333; p=0,0005) ile; duyusal duyarlı negatif duygulanımın damgalama farkındalık puanı (r=0,213; p=0,029) ile; duyarlılığın ise hem damgalamafarkındalık puanı (r=0,345; p=0,0003) hem de damgalama toplam puanı (r=0,289; p=0,003 ) ile pozitif yönde anlamlı ilişkiler göstermektedir. Dışa dönüklüğün damgalama farkındalık puanı (r=-0,224; p=0,021), kalıp yargıları onaylama (r=-0,318; p=0,001 < 0,01), kendine uygulama (r=-0,473; p=0,0001) ve damgalama toplam puanı (r=-0,465; p=0,0001) ile; çaba gerektiren kontrol değişkeninin ise hem kendine uygulama (r=-0,323; p=0,001) hem de damgalama toplam puanı (r=-0,279; p=0,004 ) ile negatif yönde ilişki göstermektedir. Ayrıca, kadınların erkeklere kıyasla daha yüksek damgalamafarkındalığına sahip olduğu (t=3,844; p=0,0001), yüksek lisans veya doktora derecesine sahip bireylerin ise daha düşük kendini damgalama düzeyleri sergilediği tespit edilmiştir (U=132; Z=-2,574; p=0,01). Öz yardım gruplarına katılmanın ve daha önce terapi almanın damgalama üzerinde anlamlı bir etkisi bulunmamaktadır (p > 0,05).Sonuç: Araştırma, mizaç özelliklerinin, kekemeliği olan bireylerin damgalama sürecinde önemli bir rol oynadığını ortaya koymaktadır. Damgalama farkındalığının artırılmasının, koruyucu mizaç özelliklerinin güçlendirilmesinin, damgalamanın etkilerini azaltması açısından önemlidir. Anahtar Kelimeler : Kekemelik , mizaç, yetişkin

Introduction: Stuttering is a multidimensional disorder that encompasses temperament. Stigma and temperament are interrelated characteristics. Objective: The aim of this study is to examine the relationship between temperament traits and self-stigma levels in individuals who stutter. Method: The study included a total of 106 individuals who stutter, consisting of 87 men and 19 women between the ages of 18 and 60. Data were collected using the Adult Temperament Questionnaire and the Perceptions of Stuttering Inventory. For statistical analysis, Independent Samples t-test and Spearman correlation were used. Results: Impulsive negative affect showed a positive and significant relationship with total stigma score (r=0.277; p=0.004) and stereotype endorsement (r=0.333; p=0.0005). Sensory-sensitive negative affect was significantly associated with stigma awareness score (r=0.213; p=0.029). Sensitivity was positively correlated with both stigma awareness score (r=0.345; p=0.0003) and total stigma score (r=0.289; p=0.003). Extraversion was negatively correlated with stigma awareness score (r=-0.224; p=0.021), stereotype endorsement (r=-0.318; p=0.001 < 0.01), self-application (r=-0.473; p=0.0001), and total stigma score (r=-0.465; p=0.0001). Effortful control was negatively associated with both self-application (r=-0.323; p=0.001) and total stigma score (r=-0.279; p=0.004).Furthermore, it was found that women had significantly higher stigma awareness than men (t=3.844; p=0.0001), and individuals with a master's or doctoral degree exhibited significantly lower self-stigma levels (U=132; Z=-2.574; p=0.01). Participation in self-help groups and previous therapy experiences were not found to have a significant effect on stigma (p > 0.05). Conclusion: The findings reveal that temperament traits play an important role in the stigmatization process of individuals who stutter. Increasing awareness of stigma and strengthening protective temperament traits are important strategies to mitigate the effects of stigma. Keywords: Stuttering, temperament, adult.