Akademik Veri Yönetim Sistemi
Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.26, sa.4, ss.1690-1707, 2024 (Hakemli Dergi)
Panik satın alma davranışı; belirli olumsuz duyguların davranışı etkileyerek insanları normalden daha fazla şey satın almaya yönlendirmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Farklı demografik ve psikolojik özellikler panik satın alma davranışının belirleyicisi niteliğinde olup, aynı zamanda tüketicilerin panik satın alma davranışını tetikleyen etkenlerden birisi algılanan kıtlıktır. Herhangi bir ürünün kısıtlanması durumunda ortaya çıkan kıtlık algısının olması durumu tüketicileri panik satın alma davranışına yönlendirmektedir. Bu bağlamda araştırmanın amacı; tüketicilerin algılanan kıtlık durumlarının panik satın alma davranışları üzerinde bir etkisi olup olmadığını belirlemek, aynı zamanda tüketicilerin panik satın alma davranışlarını belirli demografik değişkenler açısından araştırmak ve bu değişkenler itibariyle panik satın alma davranışları arasındaki farkları tespit etmektir. Bu amaca yönelik olarak online anket yöntemiyle 389 katılımcıdan veriler toplanmıştır. Yapılan analiz sonucunda, algılanan kıtlık ile panik satın alma davranışı arasında orta düzeyde anlamlı ve pozitif yönde korelasyon ilişkisi olduğu ve algılanan kıtlık durumunun panik satın alma davranışını anlamlı düzeyde açıkladığı görülmektedir. Verilerin normal dağılım göstermesinden dolayı parametrik testler kullanılarak hipotezler test edilmiştir. Yapılan analizler doğrultusunda tüketicilerin panik satın alma davranışları cinsiyet, yaş ve medeni durum değişkenlerine göre anlamlı bir farklılığa sahipken, aylık gelir ve öğrenim düzeyleri açısından anlamlı bir farklılığın olmadığı tespit edilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Algılanan Kıtlık, Panik Satın Alma, Demografik Özellikler
Panic buying behavior stems from certain negative emotions that influence behavior and make people buy more than they normally would. Also Different demographic and psychological characteristics are the determinants of panic buying behavior. Perceived scarcity is one of the factors triggering panic buying behavior. The perception of scarcity that occurs when any product is restricted leads consumers to panic buying behavior. In this context, the aim of the research is; whether consumers' perceived scarcity has an impact on their panic buying behavior, as well as consumers' panic buying behavior; to investigate in terms of certain demographic variables and to determine whether there is a significant difference between these variables. For this purpose, data were collected from 389 participants through an online survey method. According to the results of the analysis, it was found that there is a positive and moderately significant correlation between perceived scarcity and panic buying behavior, and this cause perceived scarcity explains panic buying behavior at a significant level. Due to the normal distribution of the data, the hypotheses were tested by parametric tests. According to the analyzes performed, it was determined that although the panic buying behavior of consumers showed significant differences according to the variables of gender, age and marital status but it there is no significant difference in monthly income and education level.
Key Words: Perceived Scarcity, Panic Buying, Demographic Features