Nakkaş Osman Surnâme-i Hümâyûn Dijital Minyatür Sergisi

Ilıcak N. G.

IX. Uluslararası TURKCESS Eğitim ve Sosyal Bilimler Kongresi, İstanbul, Türkiye, 18 - 20 Mayıs 2023, cilt.2, ss.45-53

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 2
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.45-53
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dijitalleşme ile analog biçimdeki data, gündelik hayata dair ögeler dijital şekle dönüştürülmektedir. Sosyal, siyasal, finansal hatta kültürel alanlara dair bilgiler ve değerler dijital alanlara entegre edilmektedir. Kültürel mirasın çeşitli teknolojiler aracılığıyla dijitalleştirilmesi hem doğal afetler, terörist saldırılar, savaşlar yüzünden gerekli hem de yeni neslin erişimine kolaylık sağlama, kültürel mirası genç nesle sevdirme ve tanıtma açısından önemlidir. Kültürel mirasın web sayfalarına aktarılması çeşitli sebepler yüzünden evinden çıkmayan/çıkamayan ya da çeşitli engellere sahip bireyler ve de yaşlılarla da etkileşimi sağlamaktadır. Dijitalleşmeyle oluşturulan arşivler, kültürel değerlerin sürdürülebilir olmasına yardımcı olmaktadır.

Kültürel mirasın dijital formata aktarılması, uluslararası sözleşmelerle desteklenmekte ve toplumlardan bu konu hakkında sorumluluk alması beklenmektedir. Geleneksel sanat dallarından biri olan minyatür sanatı da 2020 yılında UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne eklenmiştir. Dünya mirası olarak kabul edilen bu sanatın gündeme getirilmesi, bu sanat dalının icracıları olan nakkaşların ön plana çıkartılması ehemmiyet arz etmektedir. Minyatür sanatının geçmişteki ve günümüzdeki örneklerinin görünür hâle gelmesi, farklı yöntemlerle ortaya konulması minyatür sanatına katkı sağlamaktadır.

Bu çalışmada dijital sanat teriminden hareketle dijital sergi kavramı izah edilecektir. Dijital sergi mefhumu açıklandıktan sonra dijital sergi ve kültürel miras arasındaki bağa yer verilecektir. Türk minyatür sanatının kıymetli ismi Nakkaş Osman’ın hayatı kısaca irdelenecektir. Nakkaş Osman’ın baş nakkaş olarak yer aldığı Surnâme-i Hümâyûn adlı yazma esere yönelik malumat verilecektir. “360 Kültür Sanat Gösterimi” Projesi kapsamında gerçekleştirilen “Nakkaş Osman Surnâme-i Hümâyûn Dijital Minyatür Sergisi” tanıtılacaktır. Dijitalleşme çağının başlamasıyla ortaya çıkan dijital sergileme yöntemi “Nakkaş Osman Surnâme-i Hümâyûn Dijital Minyatür Sergisi” ile somutlaştırılmış olacaktır. Çalışmada geleneksel sanatlara dair unsurların varlıklarını sürdürebilmek adına çağı ve çağın yeniliklerini takip etmeleri ve bu bağlamda dijitalleşmenin yararlı olabileceği fikri desteklenmeye çalışılacaktır.