Kripto Para Bitcoin Değeri Belirleyicileri, Parasal Genişleme ve Bitcoin Fiyatı Arasındaki İlişki: RALS-ADL Eş Bütünleşme Analizi


Topcu M., ÇAKIR B.

Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, cilt.58, sa.2, ss.1137-1154, 2023 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bitcoin değerindeki aşırı dalgalanmalar, yatırımcılar açısından risk-getiri dengesini bozmaktadır. Bu kapsamda çalışma, kripto para Bitcoin değerine etki eden değişkenler ile bu değişkenlerin Bitcoin fiyatı ile olan uzun dönem ilişkisini incelemektedir. Bağımlı değişken olarak 2012–2022 dönemi Bitcoin değerindeki aylık değişim, bağımsız değişken olarak ise rezerv paraların (ABD doları, Euro ve sterlin) parasal tabanında (M3) meydana gelen genişleme, aynı rezerv paraların uzun dönemli faiz oranları (tahvil faizleri) ile altın ons fiyatları belirlenmiştir. Bağımsız değişkenlerin bütünü ile bağımlı değişken Bitcoin değeri arasındaki uzun dönemli ilişki RALS-ADL eşbütünleşme analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Ayrıca her bir rezerv para birimi için oluşturulan üç ayrı ekonometrik regresyon modeli ile bağımsız değişkenlerin Bitcoin değeri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, Bitcoin değeri ile bağımsız değişkenlerin uzun dönemde birlikte hareket ettiği ortaya konulmuştur. Kripto para değeri üzerinde her üç rezerv para tabanındaki parasal genişlemenin (M3) pozitif, altın ons fiyatı ile rezerv para uzun dönemli faiz oranlarının ise istatistiksel olarak anlamlı, negatif etkisinin olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular Bitcoin yatırımcılarının risk-getiri dengesinin kurulması karar süreçlerine katkı sunabilir.