ÇOK KÜLTÜRLÜ ORTAMLARDA YARATICI VE YENİLİKÇİ DAVRANIŞLARI TEŞVİK ETME


Sert Özen A., Topçu T., Ataoğlu A.

International 10th Usbilim Social Sciences Congress, Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri, 8 - 12 Kasım 2025, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Dubai
  • Basıldığı Ülke: Birleşik Arap Emirlikleri
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Derinleşen küreselleşme ve belirsizlikle karakterize edilen günümüz iş dünyasında, yaratıcılık ve inovasyon, kurumsal sürdürülebilirlik ve küresel zorluklarla başa çıkmanın temelini oluşturmaktadır. Yaratıcılık ve inovasyonu teşvik etmek, bireylerin çevrelerindeki insanlara yeni fikirler üretmeleri, farklı düşünmeleri ve bu fikirleri hayata geçirmeleri için ilham verme becerisi olarak tanımlanmakta ve liderlik davranışının sosyal bir boyutu olarak görülmektedir. Çok kültürlü ortamlarda, bu beceri, farklı kültürel bakış açılarını bir araya getirerek ortak bir inovasyon alanı yaratabildiği için daha da önemli hale gelmektedir. Artan işgücü hareketliliği ve çok uluslu organizasyon biçimleri, birçok kuruluşu kaçınılmaz olarak çok kültürlü ortamlara dönüştürmüştür. Bu bağlamda, kültürlerarası duyarlılık, bireylerin farklı kültürlerden insanlarla etkileşim kurarken gösterdikleri farkındalık, empati, açıklık ve saygıyı ifade eder. Farklı kültürel geçmişlere sahip insanların bir araya geldiği durumlarda, yaratıcılığın ortaya çıkışı yalnızca bireysel yeteneklere değil, aynı zamanda kültürlerarası etkileşimin kalitesine de bağlıdır. Bu nedenle, kültürel farklılıklara duyarlılık, açık fikirlilik ve çok yönlü düşünme, başkalarında yaratıcılığı ve yenilikçi davranışı teşvik etmede belirleyici bir rol oynar. Bu çalışma, kültürlerarası duyarlılığın beş boyutunun (etkileşim dikkati, etkileşim güveni, etkileşim katılımı, etkileşimden keyif alma ve kültürel farklılıklara saygı) bireylerin başkalarında yaratıcılığı ve yenilikçiliği teşvik etme davranışı üzerindeki etkisini incelemektedir. Örneklem, İstanbul'daki bir vakıf üniversitesinde öğrenim gören etnik olarak çeşitli geçmişlere sahip (Türk, Arap, Sahra Altı Afrikalı ve Güney Asyalı) 164 İngilizce İşletme öğrencisinden oluşmaktadır. Veriler, nispeten küçük örneklemlerle karmaşık yapısal ilişkilerin eş zamanlı olarak test edilmesini sağlayan kısmi en küçük kareler yapısal eşitlik modellemesi (PLS-SEM) kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular, etkileşim dikkati, etkileşim güveni ve etkileşim katılımının başkalarında yaratıcılığı ve yenilikçi davranışları teşvik etme ile pozitif ve anlamlı bir şekilde ilişkili olduğunu, etkileşimde keyif alma ve kültürel farklılıklara saygının ise anlamlı etkiler göstermediğini ortaya koymuştur. Bu sonuçlar, çok kültürlü ortamlarda yaratıcılığın geliştirilmesinin yalnızca bireysel yaratıcı kapasiteye değil, aynı zamanda etkileşim dikkatine, aktif katılıma ve güvene dayalı kültürlerarası etkileşimlere de dayandığını göstermektedir. Buna göre, eğitim kurumlarında ve çok kültürlü işyerlerinde kapsayıcı bir iletişim kültürü geliştirmek, yaratıcılığı ve yenilikçiliği ilerletmek için kritik öneme sahiptir. Gelecekteki araştırmalar, bu ilişkileri farklı kültürel bağlamlarda, daha geniş ve daha çeşitli örneklemlerle ve boylamsal modeller kullanarak inceleyebilir. Ayrıca, psikolojik süreçler, kültürel zekâ ve kapsayıcı liderlik gibi değişkenlerin de dahil edilmesi, daha kapsamlı bir anlayışa katkıda bulunacaktır.

Anahtar Kelimeler: Yaratıcı ve yenilikçi davranışları teşvik etme, Kültürlerarası duyarlılık, Çok kültürlü ortamlar

In today’s business world, characterized by deepening globalization and uncertainty, creativity and innovation have become fundamental to organizational sustainability and to coping with global challenges. Fostering creativity and innovation is defined as the ability of individuals to inspire those around them to generate new ideas, think differently, and implement those ideas; it is viewed as a social dimension of leadership behavior. In multicultural environments, this capability becomes even more crucial because it can create a shared innovation space by bringing together diverse cultural perspectives. Increased workforce mobility and multinational organizational forms have inevitably transformed many organizations into multicultural settings. In this context, intercultural sensitivity refers to the awareness, empathy, openness, and respect individuals demonstrate when interacting with people from different cultures. Where people from diverse cultural backgrounds come together, the emergence of creativity depends not only on individual talents but also on the quality of intercultural interaction. Therefore, sensitivity to cultural differences, open- mindedness, and multifaceted thinking play a key role in fostering creativity and innovative behavior in others. This study examines the influence of the five dimensions of intercultural sensitivity (interaction attentiveness, interaction confidence, interaction engagement, interaction enjoyment, and respect for cultural differences) on individuals’ propensity to encourage creativity and innovation in others. The sample comprised 164 English-medium Business students from ethnically diverse backgrounds (Turkish, Arab, sub-Saharan African, and South Asian) studying at a foundation university in Istanbul. Data were analyzed using partial least squares structural equation modeling (PLS-SEM), which enables the simultaneous testing of complex structural relationships with relatively small samples. The findings revealed that interaction attentiveness, interaction confidence, and interaction engagement were positively and significantly associated with encouraging creativity and innovative behaviors in others, whereas interaction enjoyment and respect for cultural differences did not show significant effects. These results indicate that fostering creativity in multicultural environments relies not only on individual creative capacity but also on interaction attentiveness, engagement and confidence and Accordingly, cultivating an inclusive communication culture in educational institutions and multicultural workplaces is critical for advancing creativity and innovation. Future research could investigate these relationships across different cultural contexts, with larger and more diverse samples, and using longitudinal models. In addition, incorporating variables such as psychological processes, cultural intelligence, and inclusive leadership would contribute to a more comprehensive understanding.

Keywords: Fostering creativity and innovation behaviors, Intercultural sensitivity, Multicultural environments.