Ebeveynlerin Gözünden Dijital Oyunlar ve Tersine Mentorluk Etkileşimi


Ünsever Ö., Aydın Yüksel E.

Uluslararası Oyun Kongresi, İstanbul, Turkey, 1 - 03 June 2025, pp.10-15, (Full Text)

  • Publication Type: Conference Paper / Full Text
  • City: İstanbul
  • Country: Turkey
  • Page Numbers: pp.10-15
  • Istanbul Gelisim University Affiliated: Yes

Abstract

This study aims to examine the experiences of children playing digital games in early childhood from the perspective of parents. Within the scope of the study, the attitudes of parents towards their children's use of digital games, the restriction strategies they apply and the forms of accompaniment are discussed. In addition, the perceived effects of digital games on children's social, emotional and cognitive development; the effects of children's digital knowledge and skills on parents and the new roles that emerge in the parent-child relationship as a result of these interactions are examined. The theoretical basis of the study is Vygotsky's sociocultural learning theory and the reverse mentoring approach. In this context, children's sharing of knowledge and experiences with their parents through digital games brings to the agenda the forms of mutual interaction that point to the two-way nature of learning. The study is structured within the framework of a case study, one of the qualitative research designs. The study group consists of 12 participants selected through easy accessibility from parents with children between the ages of 4-8. The data were collected through a semi-structured interview form and analyzed through content analysis. The research process was conducted in accordance with ethical principles and the interviews of the participants were conducted based on voluntary participation. As a result of the research, three themes and subthemes related to the digital games played by children were determined: (1) parental attitudes and behaviors, (2) parental role and interaction with the child, and (3) parental knowledge and evaluation of the game. In the theme of parental attitudes and behaviors, two subthemes were reached: positive perceptions and concerns. In the theme of parental role and interaction with the child, five subthemes were determined: spectator role, accompanying role, restrictive role, learning role, and experience of changing roles. In the theme of parental knowledge and evaluation of the game, the subthemes of paying attention to educational content, awareness of security and advertising content, age-appropriateness evaluation, and use of inspection and control tools emerged. The themes obtained shed light on the forms of interaction between children and their parents in digital games, the roles of parents in this process, and evaluation approaches to digital content.

Bu araştırma, erken çocukluk dönemindeki çocukların dijital oyun oynama deneyimlerinin ebeveyn perspektifinden incelenmesini amaçlamaktadır. Çalışma kapsamında, ebeveynlerin çocuklarının dijital oyun kullanımına ilişkin tutumları, uyguladıkları sınırlama stratejileri ve eşlik etme biçimleri ele alınmaktadır. Ayrıca dijital oyunların çocukların sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimleri üzerindeki algılanan etkileri; çocukların sahip olduğu dijital bilgi ve becerilerin ebeveynler üzerindeki etkisi ve bu etkileşimler sonucunda ebeveyn-çocuk ilişkisinde ortaya çıkan yeni roller incelenmektedir. Araştırmanın kuramsal temelini Vygotsky’nin sosyokültürel öğrenme kuramı ve tersine mentorluk yaklaşımı (reverse mentoring) oluşturmaktadır. Bu çerçevede, dijital oyunlar aracılığıyla çocukların bilgi ve deneyimlerini ebeveynleriyle paylaşmaları, öğrenmenin çift yönlü doğasına işaret eden karşılıklı etkileşim biçimlerini gündeme getirmektedir. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması çerçevesinde yapılandırılmıştır. Çalışma grubu, 4-8 yaş aralığında çocuğu bulunan ebeveynlerden kolay ulaşılabilirlik yoluyla seçilen 12 katılımcıdan oluşmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmış; içerik analizi yoluyla çözümlenmiştir. Araştırma süreci, etik ilkeler doğrultusunda yürütülmüş ve katılımcıların görüşmeleri gönüllü katılım esasına dayalı olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda çocukların oynadığı dijital oyunlara dair (1) ebeveyn tutum ve davranışları, (2) ebeveyn rolü ve çocuk ile etkileşim ve (3) ebeveynin oyuna dair bilgi ve değerlendirmesi olmak üzere üç tema ve bunlara bağlı alt temalar belirlenmiştir. Ebeveyn tutum ve davranışları temasında; olumlu algılar ve kaygılar olmak üzere iki alt temaya ulaşılmıştır. Ebeveyn rolü ve çocuk ile etkileşim temasında; izleyici rol, eşlik eden rol, sınırlayıcı rol, öğrenici rol ve roller arası değişim deneyimi olmak üzere beş alt tema belirlenmiştir. Ebeveynin oyuna dair bilgi ve değerlendirmesi temasında ise; eğitsel içeriğe dikkat etme, güvenlik ve reklam içeriği farkındalığı, yaşa uygunluk değerlendirmesi ve denetim ve kontrol araçlarını kullanma alt temaları ortaya çıkmıştır. Elde edilen temalar, dijital oyunların çocuklarla ebeveynleri arasındaki etkileşim biçimlerine, ebeveynlerin bu sürece yönelik rollerine ve dijital içeriklere dair değerlendirme yaklaşımlarına ışık tutmaktadır.