Akademik Veri Yönetim Sistemi
V. Uluslararası Gastronomi, Turizm ve Kültür Çalışmaları Sempozyumu, İzmir, Türkiye, 10 - 12 Ekim 2024, ss.45-46
Çalışmanın amacı, göçlerin Samsun mutfak kültürü üzerindeki etkilerini kapsamlı bir şekilde incelemek ve yaşanan göçlerin Samsun mutfağını nasıl dönüştürüp şekillendirdiğini açıklamaktır. Bu kapsamda, göçlerin Samsun'a getirdikleri yemek alışkanlıkları, yerel mutfakla nasıl etkileşime girdiği araştırılacaktır. Ayrıca göçmenlerin mutfak kültürü üzerindeki etkilerinin sadece gastronomi özelinde değil, toplumsal, ekonomik ve kültürel boyutlarıyla da değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın birincil hedefi, bu mutfak alışkanlıklarının günümüzde Samsun'da ne kadar benimsendiğini ve nasıl sürdürüldüğünü ortaya koymak oluşturacaktır. Aynı zamanda, göçle gelen bu etkilerin, Samsun'un gastronomi turizmi ve kültürel mirası açısından sunduğu potansiyeller de ele alınmaya çalışılacaktır. Çalışmanın önemi, Samsun mutfak kültürü üzerine yapılan araştırma ve projeler çoğunluk olarak “mübadele mutfağı” üzerine odaklanmış durumdadır. Ancak Samsun, tarih boyunca birçok farklı bölgeden göç almış ve bu göçler, kente özgü zengin bir mutfak kültürünün ortaya çıkmasına yol açmıştır. Bu çalışma, yalnızca mübadeleye değil, Samsun'un geçmişten günümüze aldığı tüm göçlerin mutfak kültürü üzerindeki etkilerini inceleyerek daha kapsamlı bir bakış sunmayı hedeflemektedir. Örnek olarak 1878 yılında Balkanlardan gelen göçmenlerin yerleştirildiği (Kocacık, 1980, s. 153), 1864 yılında başlayan Kafas halklarının sürgünü (Yılmaz, 2014, s. 144), bu dönemde Samsuna yaklaşık 29 bin Çerkez, Abaza, Tatar, Gürcü ve Batumlu Türkler gelmiş bir kısmı farklı illere gönderilirken bir kısmı Samsun’a yerleştirilmiştir (Hacısalihoğlu, 2014, s. 300). Birinci Dünya Savaşı’nda doğu bölgelerindeki Rus işgali nedeniyle Samsun’a gelen göçler (Tekir, 2016, s. 57) ve 1923-1960 yıllarını kapsayan mübadele göçleri yaşanmıştır (Sarınay, 2011, s. 363). Bu göçlerin haricinde yine Cumhuriyet Döneminde tarım arazisi azlığı, aile için anlaşmazlıklar, kan davaları, sert iklim koşulları gibi nedenlerle çeşitli illerden vatandaşlar iç göç kapsamında Samsun’a yerleştirilmiştir (Başaran & Kılıçaslan, 2022, s. 485). Samsun’un sahip olduğu kendine özgü bu kaynak kültürel çeşitliliğin yansıtılması, ortaya çıkan mutfak kültürlerinin korunması, ekonomik ve turistik potansiyel yaratması açısından önemli olarak görülmektedir. Samsun’un sahip olduğu bu özelliklerin yöresel mutfak kültürü ve gastronomi turizmi için çekim unsuru olduğu düşünülmektedir. Yapılan çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılacaktır. Nitel araştırma, gözlem, doküman analizi ve görüşme gibi veri toplama tekniklerini kullanarak olayları derinlemesine ve kapsamlı bir şekilde inceleyen bir araştırma yaklaşımıdır (Yıldırım & Şimşek, 2021, s. 41). Çalışmada veri toplama yöntemi olarak doküman analizi tekniği uygulanacaktır. Çalışmanın ana sorununu Göçlerin Samsun mutfak kültürü üzerindeki etkileri nelerdir? Oluşturmuştur. Bu kapsamda günümüzde Samsun’da göçmen kökenli yemekler hala aktif olarak yapılmakta ve tüketilmekte midir? Samsun mutfak kültürü göçlerden nasıl bir zenginleşme veya farklılaşma yaşamıştır? Göçmen mutfak kültürü ile yerel Samsun mutfağı arasındaki etkileşim hangi şekillerde gerçekleşmiştir? Gibi alt sorunlara da cevaplar aranacaktır.
Te aim of the study is to comprehensively examine the effects of migration on the culinary culture of Samsun and to explain how migration transforms and shapes Samsun cuisine. In this context, the food habits brought by migrants to Samsun and how they interact with the local cuisine will be investigated. In addition, it is aimed to evaluate the effects of immigrants on culinary culture not only in gastronomy but also in social, economic and cultural dimensions. Te primary objective of the study will be to reveal to what extent these culinary habits are adopted and how they are maintained in Samsun today. At the same time, the potentials offered by these effects of migration in terms of gastronomy tourism and cultural heritage of Samsun will also be discussed. Te importance of the study is that the research and projects on the culinary culture of Samsun are mostly focused on ‘exchange cuisine’. However, Samsun has received migration from many different regions throughout history and these migrations have led to the emergence of a rich culinary culture unique to the city. Tis study aims to provide a more comprehensive view by analysing the effects of all the migrations that Samsun has received from past to present on its culinary culture. For example, immigrants from the Balkans were setled in 1878 (Kocacık, 1980, p. 153), the exile of Caucasian peoples starting in 1864 (Yılmaz, 2014, p. 144), approximately 29 thousand Circassians, Abaza, Tatars, Georgians and Batum Turks came to Samsun during this period, some of them were sent to different provinces, while some of them were setled in Samsun (Hacısalihoğlu, 2014, p. 300). Due to the Russian occupation in the eastern regions during the First World War, there were migrations to Samsun (Tekir, 2016, p. 57) and exchange migrations covering the years 1923-1960 (Sarınay, 2011, p. 363). Apart from these migrations, citizens from various provinces were setled in Samsun within the scope of internal migration due to reasons such as scarcity of agricultural land, family disputes, blood feuds, harsh climatic conditions during the Republican Period (Başaran & Kılıçaslan, 2022, p. 485). Tis unique resource of Samsun is seen as important in terms of reflecting cultural diversity, protecting the emerging culinary cultures, and creating economic and touristic potential. It is thought that these features of Samsun are an atraction factor for local cuisine culture and gastronomy tourism. Qalitative research method will be used in the study. Qalitative research is a research approach that examines events in depth and comprehensively by using data collection techniques such as observation, document analysis and interview (Yıldırım & Şimşek, 2021, p. 41). Document analysis technique will be applied as a data collection method in the study. Te main problem of the study is What are the effects of migration on the culinary culture of Samsun? It has been formed. In this context, are dishes of immigrant origin still actively made and consumed in Samsun today? What kind of enrichment or differentiation has Samsun culinary culture experienced due to migration? In which ways has the interaction between immigrant culinary culture and local Samsun cuisine been realised? Answers will also be sought to sub-questions such as.