Akademik Veri Yönetim Sistemi
14. ATMK Ulusal Aydınlatma Kongresi, İstanbul, Türkiye, 27 - 28 Kasım 2025, ss.355-362, (Tam Metin Bildiri)
Mimarlıkta sürdürülebilir
tasarım, enerji tüketimini azaltmayı ve doğal kaynaklardan etkin yararlanmayı
gerektirir. Bu bağlamda, doğal aydınlatma hem kullanıcı konforu hem de enerji
verimliliği açısından kritik bir rol oynamaktadır. Çalışmada, farklı geometrik
eğriliklere sahip dört tonoz tipinin (dairesel, eliptik, parabolik, sikloid)
tepe aydınlatmalarıyla birlikte iç mekânlarda sunduğu gün ışığı performansı
karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Yöntem olarak, bilgisayar destekli
simülasyonlardan yararlanılmış; her tonoz tipi yılın üç karakteristik günü (21
Mart, 21 Haziran, 21 Aralık) ve farklı saat dilimlerinde değerlendirilmiştir.
Aydınlık düzeyleri belirlenen eşik aralıklarına göre sınıflandırılmış ve
performans göstergeleri bu veriler üzerinden yorumlanmıştır. Bulgular, eliptik
tonozun en istikrarlı performansı sunduğunu, parabolik ve dairesel tonozların
yaz aylarında yüksek verimlilik gösterdiğini, sikloid tonozun ise sınırlı
sürelerde etkili olabildiğini ortaya koymuştur. Genel olarak, kış aylarında tüm
tiplerin yetersiz kaldığı ve yapay aydınlatma desteğinin zorunlu olduğu
görülmüştür. Çalışma, tonoz geometrisinin ışık kalitesi ve mekânsal deneyim
üzerinde belirleyici bir parametre olduğunu göstermektedir.