Sivil Havacılıkta Gece Çalışmasının İş Yaşam Dengesi, Algılanan Stres ve Mental İyi Oluş Açısından Değerlendirilmesi (Evaluation of Night Work in Civil Aviation in Terms of Work Life Balance, Perceived Stress and Mental Well-Being)


Mumlu Karanfil S.

İşletme Araştırmaları Dergisi, cilt.16, sa.2, ss.1116-1134, 2024 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 16 Sayı: 2
  • Basım Tarihi: 2024
  • Doi Numarası: 10.20491/isarder.2024.1846
  • Dergi Adı: İşletme Araştırmaları Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.1116-1134
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç Endüstri ilişkilerinin gelişmesi ile 7/24 bir hizmet anlayışı doğmuş ve gece çalışmalarının yapılma sıklığı da artmıştır. Gece çalışması yapacak kişilerin sağlık durumlarının gece çalışmasına uygun olması gerekmektedir ancak gece çalışmaları da bireyler üzerinde bir takım sağlık sorunlarına neden olmaktadır. Bunlarda ilki günün hareketli ve aydınlık saatlerinde uyuması gereken kişinin işine ve ailesine karşı dengeli vakit ayıramamasından kaynaklanmaktadır. Diğer bir sorun ise gece uyuması ve dinlenmesi gereken vakitte bireyin çalışması ve sirkadiyen ritminin bozulmasıdır. Sirkadiyen ritmin bozulması kişinin psikolojik sorunlar, stres yaşamasına mental sağlığının bozulmasına neden olabilmektedir. Bu bağlamda araştırmada, çalışanların iş yaşam dengelerinin algıladıkları stres üzerindeki etkisi ve bu etkide mental iyi oluşun aracı rolünün olup olmadığının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Yöntem Araştırmaya İstanbul ilinde havacılık sektöründe çalışan 226 kişi katılmıştır. Araştırma verileri anket yöntemi ile elde edilmiş ve veriler SPSS 24 analiz programı ve Process Macro (model 4) ile analiz edilmiştir. Bulgular Araştırmada elde edilen bulgulara göre çalışanların iş yaşam dengelerinin bozulması algıladıkları stresi önemli ölçüde etkilemekte ve bu etkide mental iyi oluşun orta düzeyde bir aracı rolü bulunmaktadır. Ayrıca çalışanların iş yaşam dengeleri, algıladıkları stres ve mental iyi oluşlarının cinsiyet, medeni durum, eğitim ve yaşa göre anlamlı bir şekilde farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Tartışma Elde edilen bulgular özellikle gece çalışması yapan bireylerin iş yaşam dengelerini arttırıcı bir takım düzenlemelerin hayata geçirilmesinin ve algılanan stresi azaltma ilemental iyi oluş bakımından önemli olduğunu ortaya koymaktadır.