Akademik Veri Yönetim Sistemi
III. International Halich Congress on Multidisciplinary Scientific Research., Mersin, Türkiye, 12 - 13 Mart 2023, ss.130-132
ÖZET
Bu araştırma, Barbie kültürünün çocukların güzellik algısı üzerindeki etkisini ebeveyn görüşleri aracılığıyla incelemeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda çocukların güzellik kavramına ilişkin algıları, ebeveynlerinin görüşleri üzerinden kendi bedenlerine ve imajlarına yönelik düşüncelerine göre incelenmiştir. Çalışmada betimsel nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemini, araştırmaya gönüllü olarak katılan ve Ankara ili genelinde yaşayan, Barbie bebeklerle oynamayı tercih eden 7-9 yaş grubu çocuğa sahip 80 ebeveyn oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak araştırmacılar tarafından hazırlanan ve on altı sorudan oluşan yapılandırılmış soru formu kullanılmıştır. Yapılandırılmış soru formu, Google Form aracılığıyla online olarak katılımcılara sunulmuştur. Verilerin analizinde betimsel istatistik yöntemleri (yüzde ve frekans) kullanılmıştır. Araştırmayla ulaşılan ilk bulgulara göre çocuklarının beden algısı ve beden memnuniyetsizliğini değerlendiren ebeveynlerin %47.5’i “çocuğunun sıklıkla kendi bedenlerinden memnun olmadığını”; %45’i “çocuğunun sıklıkla daha uzun/kısa olmak istediğini” ve %65’i ise “çocuğunun sıklıkla kilo almak/vermek istediğini” ifade etmiştir. Barbie bebeklerin çocukların beden algısı ve beden memnuniyetsizliği üzerindeki etkilerini değerlendiren ebeveynlerin %32.5’i “çocuğunun sıklıkla Barbie bebeklerin vücut ölçülerine sahip olmak istediğini”; %35’i “çocuğunun sıklıkla bedenini Barbie bebek bedeniyle kıyasladığını” bununla birlikte sadece %7’si “çocuğunun Barbie bebeklerin fiziğinden etkilenerek yemek yemeyi reddettiğini” ifade etmiştir. Barbie bebeklerin çocukların güzellik algıları üzerindeki etkilerini değerlendiren ebeveynlerin %67.5’i “çocuğum güzelliğini Barbie bebeğe benzerlik olarak tarif etmektedir”; %65’i “çocuğum Barbie bebeğin fiziksel görüntüsüne hayranlık duymaktadır”; %22.5’i “çocuğum Barbie bebeğe benzeyen kız arkadaşlarına hayranlık duyuyor”; %61.5’i “çocuğum yalnızca Barbie bebeğe benzerse güzel biri olacağını düşünüyor” ifade etmiştir. Barbie kültürünün, çocukların giyim ve tüketim alışkanlıkları üzerindeki etkilerini değerlendiren ebeveynlerin %81.3’ü “çocuğunun oyuncak bebek alacağı zaman Barbie bebek veya benzerlerini tercih ettiğini”; %72.5’i “çocuğunun Barbie bebek reklamlarını ilgiyle izlediğini”; %70’i “çocuğunun Barbie bebeğin kostümlerine sahip olmak istediğini”; %71.3’ü “Barbie bebek kostümlerine benzer kostümler giydiğinde çocuğunun daha mutlu ve özgüvenli olduğunu”; %71.3’ü “çocuğu Barbie bebek aksesuarlarına benzer aksesuarlar kullandığında çocuğunun daha mutlu ve özgüvenli olduğunu” %65’i ise “alış-verişlerde (tekstil, kırtasiye, teknoloji vb.) Barbie bebek logolu ürünlerini çocuğunun tercih ettiğini” ifade etmiştir. Sonuç olarak çalışma grubunu oluşturan ebeveynlerin çocuklarına ilişkin görüşlerini inceleyen çalışmanın bulguları değerlendirildiğinde; çocukların güzellik kavramını büyük ölçüde Barbie bebekler üzerinden öğrendikleri, beden ve imaj ölçütlerini bu doğrultuda oluşturdukları; Barbie bebek kültürünün çocukların büyük çoğunluğunda yaşamı olumsuz etkileyen davranış problemlerine yol açmadığı ancak az sayıda da olsa bazı çocuklar için Barbie kültürünün ideal görüntüye ulaşmak için yemek yemeyi reddetmek gibi günlük yaşantıya yansıyan sağlıksız tutum ve davranışlara yol açabildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Barbie Bebek, Çocuk, Oyuncak, Eğitim Psikolojisi