ENFLASYONUN DÖNÜŞEN DOĞASI: ARZ ŞOKLARINDAN KALICI BELİRSİZLİKLERE

Çiğdem G., Ekuklu Ş.

14th International Artemis Scientific Research Congess, Bucuresti, Romanya, 28 - 30 Kasım 2025, ss.1-2, (Özet Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Bucuresti
  • Basıldığı Ülke: Romanya
  • Sayfa Sayıları: ss.1-2
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, pandemi sonrası dönemde hızla değişen küresel ekonomik koşullar bağlamında enflasyonun dönüşen doğasını incelemektedir. Geleneksel makroekonomik yaklaşımlar, enflasyonu çoğunlukla talep baskısı veya parasal genişleme ekseninde değerlendirmiştir. Ancak son yıllarda, enerji krizleri, tedarik zinciri bozulmaları, iklim kaynaklı arz kesintileri ve jeopolitik gerilimler gibi çoklu arz şokları, fiyat istikrarını yalnızca parasal bir mesele olmaktan çıkarmıştır. Bu durum, “kalıcı belirsizlik” (persistent uncertainty) döneminin kapılarını aralamaktadır.

Çalışmada, bu dönüşümün üç boyutu ele alınmaktadır: i) yapısal boyut, üretim kapasitesi ve arz güvenliği ekseninde kırılganlıkları; ii) davranışsal boyut, fiyatlama ve beklenti kanallarında ortaya çıkan psikolojik etkileri; iii) politik boyut, para ve maliye politikalarının koordinasyon gereksinimini vurgulamaktadır. Özellikle “greedflation” tartışması, fiyat artışlarının yalnızca maliyet veya talep kaynaklı olmadığını, aynı zamanda piyasa gücü ve kâr davranışlarıyla da ilişkili olduğunu göstermektedir.

Türkiye örneği üzerinden yapılan değerlendirmede, döviz kuru oynaklığı, enerji bağımlılığı ve beklentilerdeki bozulma, enflasyonun kalıcılığını güçlendiren unsurlar olarak öne çıkmaktadır. Sonuç olarak, çağdaş makroekonomik çerçeve, enflasyonu yalnızca para arzının değil, ekonomik dayanıklılık ve beklenti yönetiminin bir fonksiyonu olarak yeniden tanımlamak durumundadır.

This study examines the changing nature of inflation in the context of rapidly evolving global economic conditions in the post-pandemic era. Traditional macroeconomic approaches have largely assessed inflation in terms of demand pressures or monetary expansion. However, in recent years, multiple supply shocks such as energy crises, supply chain disruptions, climate-induced supply disruptions, and geopolitical tensions have made price stability more than just a monetary issue. This situation opens the door to a new era referred to in the literature as “persistent uncertainty.”

The study addresses three dimensions of this transformation: i) the structural dimension, focusing on vulnerabilities in production capacity and supply security; ii) the behavioral dimension, highlighting the psychological effects emerging in pricing and expectation channels; and iii) the political dimension, emphasizing the need for coordination between monetary and fiscal policies. In particular, the “greedflation” debate shows that price increases are not only cost or demand-driven, but also related to market power and profit behavior.

In the assessment based on the example of Turkey, exchange rate volatility, energy dependence, and deterioration in expectations stand out as factors reinforcing the persistence of inflation. Consequently, the contemporary macroeconomic framework must redefine inflation not only as a function of money supply but also as a function of economic resilience and expectation management.