Heidegger'in Varlık ve Zaman'ında Uzamsallık ve Beden Sorunu


KEKİ B.

F L S F / Süleyman Demirel Üniversitesi Felsefe Dergisi, cilt.11, sa.22, ss.315-332, 2016 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 11 Sayı: 22
  • Basım Tarihi: 2016
  • Dergi Adı: F L S F / Süleyman Demirel Üniversitesi Felsefe Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.315-332
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma, Martin Heidegger'in Varlık ve Zaman isimli eserinin 3. Bölümünün 22-24'üncü kısımlarında ele aldığı uzay ve uzamsallık izahatını değerlendirip ve eleştirmektedir. Heidegger'in temel argümanı gündelik uzamın Dasein'ın kaygıları tarafından yapılandırıldığını savunmaktadır. Bu mesele açıklığa kavuşturulduktan sonra Heidegger'in uzamsallık izahatının belirsiz ve yetersiz olduğu savunulacaktır - çünkü Dasein ve dünya arasındaki temel karşılıklı bağımlılık ve iç içe geçmelik durumunu vurgularken, Heidegger'in Dasein'ın maddesel uzamsallığına dair tatmin edici bir açıklama getiremediği görülmektedir. Öyle ki, Heidegger, uzamsallık kavramını Dasein'ın fiziksel bedenini görmezden gelme pahasına yapılandırmaktadır. Heidegger'in Dasein'ın bedensel doğasını görmezden gelen tavrının, (Kartezyen) öznellik kavramına yer açarak kendi felsefi projesiyle çelişmek istememesinden kaynaklanabileceği öne sürülecektir. Ancak, Dasein'ın maddesel yokluğu, eninde sonunda Heidegger'i temelde uzamsal olmayan kavramları - aşinalık ve dikkat gibi - uzamsal olarak ele almaya yönlendirmektedir. Bu durum ise, Heidegger'in uzamsallık izahatinin kışkırtıcılığının yanı sıra yetersizliğine de dikkat çekmektedir.
This paper evaluates and criticizes Martin Heidegger's account of space and spatiality as offered in his Being and Time, predominantly in sections 22-24 of Chapter III. Heidegger's basic argument is that everyday space is structured by Dasein's concerns. After exploring this theme, it will be argued that Heidegger's account of spatiality is vague and unsatisfactory because whilst emphasizing the essential interdependency and interwovenness of Dasein and the world, Heidegger fails to give a plausible account of the materiality of Dasein's spatiality. His whole notion of spatiality is built at the expense of the loss of Dasein's physical embodiment. It will be suggested that Heidegger's motive in ignoring the bodily nature of Dasein stems from his worry of introducing the notion of (Cartesian) subjectivity into his account which would contradict his philosophical project. However, the absence of the materiality of Dasein's existence eventually prompts Heidegger to present non-spatial concepts - such as familiarity and attention - as spatial categories, which constitutes not only the provocation but also the limitation of his account on spatiality.