İşletmelerde Yapay Zeka Altyapı Hazırlıklarının Ölçülmesine Yönelik Bir Çalışma


Nalbantoğlu C. B., Özen A. K., Sert Özen A.

4. ULUSLARARASI DİJİTAL İŞLETME, YÖNETİM VE EKONOMİ KONGRESİ, Mersin, Türkiye, 20 - 22 Eylül 2024

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Mersin
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • İstanbul Gelişim Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yapay Zekaya Hazırlık Çerçevesi, kuruluşların Yapay Zeka (AI) teknolojilerini etkin bir şekilde benimseme ve entegrasyon kapasitelerini değerlendirmelerine ve geliştirmelerine yardımcı olmak için tasarlanmış bir modeldir. YZ'nin bu dönüşümdeki rolü, görevleri otomatikleştirmeyi, karar vermeyi iyileştirmeyi ve yenilikçi çözümler sunmayı, böylece iş süreçlerini optimize etmeyi ve onları daha verimli ve pazar taleplerine duyarlı hale getirmeyi içermektedir. Yapay zekaya hazırlık çerçevesinin dört temel boyutu bulunmaktadır. Teknoloji boyutu, bir kuruluşun yapay zeka (YZ) dağıtımını desteklemek için sahip olduğu teknolojik yetenekler ve altyapıya odaklanır. Faaliyetler boyutu, YZ teknolojilerini etkin bir şekilde kullanmak için gerekli olan kurumsal süreçleri ve uygulamaları inceler. Sınırlar boyutu, YZ'nin dış paydaşlarla ve genel ekosistemle etkileşimleri nasıl etkileyebileceği de dahil olmak üzere kurumsal sınırlara bakar. Hedefler boyutu ise, kuruluşun hedeflerinin YZ'nin potansiyel faydaları ile ne kadar uyumlu olduğunu ve YZ'nin bu hedeflere ulaşmada sağlayabileceği katma değeri değerlendirir. YZ’nin hizmet sektörünün genelinde nasıl algılandığına ve gelecekte nasıl bir kullanım alanına sahip olacağına ilişkin bakış açısı kazanılması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, hizmet sektörü içerisinde farklı faaliyet alanlarına sahip firmalarda çalışan, orta ve üst düzey yöneticilerden (N=149) toplanan anketler sektör düzeyine kümelenerek, her bir boyutun ortalaması alınmıştır. İstanbul'da çalışan, hizmet sektörü içerisinde farklı faaliyet alanlarına sahip firmalarda görev yapan orta ve üst düzey yöneticilerden oluşan bu grup, sektördeki dijital dönüşüm süreçlerini ve yapay zeka entegrasyonunu en iyi değerlendirebilecek kişilerden oluşmaktadır. Orta ve üst düzey yöneticilerin bu tür stratejik kararların alınmasında ve teknolojik adaptasyon süreçlerinde kritik rol oynadığı düşünülürse, bu örneklemin, çalışma için yeterli bir temsiliyet sağladığı söylenebilir. Elde edilen bulgular, sektördeki yöneticilerin hizmet sektöründeki teknoloji durumundan ve gelecekteki yeni teknolojilerin sağlaması muhtemel katma değer potansiyelinden yararlanma becerisini orta seviyede gördüklerini göstermektedir. Benzer şekilde sektördeki yöneticilerin, YZ'nın mevcut ve gelecekteki örgütsel faaliyetleri destekleme ve bu faaliyetlerle ilişki kurma biçimlerini orta seviyede görmektedirler. Ayrıca YZ'nın örgütsel sınırlar ve hedeflere desteği ve bunlarla ilişkilerinin orta seviyede olduklarını düşünmektedirler.

The AI Readiness Framework is a model designed to help organizations assess and improve their capacity to effectively adopt and integrate Artificial Intelligence (AI) technologies. AI's role in this transformation includes automating tasks, improving decision-making and delivering innovative solutions, thus optimizing business processes and making them more efficient and responsive to market demands. The AI readiness framework has four key dimensions. The technology dimension focuses on the technological capabilities and infrastructure an organization has in place to support the deployment of artificial intelligence (AI). The activities dimension examines the organizational processes and practices required to effectively use AI technologies. The Boundaries dimension looks at organizational boundaries, including how AI may affect interactions with external stakeholders and the overall ecosystem. The objectives dimension assesses how well the organization’s objectives are aligned with the potential benefits of AI and the added value AI can bring in achieving these objectives. It is aimed to gain a perspective on how AI is perceived throughout the service sector and how it will be used in the future. In this context, the questionnaires collected from middle and senior managers (N=149) working in companies with different fields of activity in the service sector were clustered at the sector level and the average of each dimension was taken. This group, which consists of middle and senior managers working in companies with different fields of activity in the service sector, working in Istanbul, consists of people who can best evaluate the digital transformation processes and artificial intelligence integration in the sector. Considering that middle and senior managers play a critical role in making such strategic decisions and technological adaptation processes, it can be said that this sample provides a sufficient representation for the study. The findings indicate that the managers in the sector see the ability to utilize the state of technology in the service sector and the potential value-added potential of future new technologies at a medium level. Similarly, the managers in the sector see the ways in which AI supports and relates to current and future organizational activities at a medium level. They also consider AI's support for and relationship with organizational boundaries and goals to be moderate.