Amaç - Araştırmanın amacı, günümüzde hayatın vazgeçilmez bir unsuru olan internetin dürtüselkullanımı ve kaçırma korkusu gibi psikososyal refah önlemlerinin içtepisel satın almaya etkisi ve bununda internet kullanımı kaynaklı yorgunluk ve kişisel kaygıya olan etkisini tespit etmektir. Yöntem - Araştırmanın ana kütlesi Türkiye’nin herhangi bir ilinde yaşayan, 18 yaş ve üstü olan veçevrimiçi alışveriş yapan tüketicilerden oluşmaktadır. Verilerin toplanması için anket tekniğikullanılmış ve anketler Google Forms üzerinden oluşturulmuştur. Kartopu örnekleme yöntemikullanılmıştır. Ankette kullanılan 5 ölçek; “Dürtüsel Kullanım”, “Kaçırma Korkusu”, “İçtepisel SatınAlma”, “İnternet Kaynaklı Yorgunluk” ve “Kaygı” dır. Araştırma verileri IBM SPSS 24 ve IBM AMOS27 istatistik paket programları ile analiz edilmiştir. Hipotezlerin test edilmesinde yapısal eşitlikmodellemesi kullanılmıştır. Öncesinde, demografik değişkenlerin frekans analizi, verilerin normaldağılıma uygunluğu, keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizleri, güvenirlilik analizleri yapılmıştır. Bulgular - Araştırma sonuçlarına göre, öncelikle değişkenlerin gözlem değerlerinin çarpıklık vebasıklık değerleri incelendiğinde -2 ve +2 arasında oldukları tespit edilmiş olup, normal dağıtım şartınısağladıkları görülmüştür. Yapılan keşfedici faktör analizi sonrasında internet kaynaklı yorgunlukdeğişkeninin bir sorusunun faktör yükü 0.50 altında olduğundan ve toplam açıklanan varyansıdüşürdüğünden dolayı analizden çıkarılarak doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Doğrulayıcı faktöranalizinin uyum iyiliği değerlerinin geçerli olduğu tespit edilmiştir. Gerçekleştirilen yapısal eşitlikmodellemesi sonucunda dört hipotez de kabul edilmiş olup sınanan tüm ilişkiler arasında anlamlı vepozitif bir etkileşim olduğu saptanmıştır. Dürtüsel kullanım içtepisel satın almayı 0,479 oranında pozitifanlamlı olarak, kaçırma korkusu içtepisel satın almayı 0,250 oranında pozitif anlamlı olarak, içtepiselsatın alma internet kullanımı kaynaklı yorgunluğu 0,395 oranında pozitif anlamlı olarak, içtepisel satınalma kaygıyı 0,323 oranında pozitif anlamlı olarak etkilemektedir. Tartışma – Analizler sonucunda elde edilen verilerin büyük bir kısmının ilgili literatürü desteklediğigözlemlenmiştir. Bununla birlikte daha önce rastlanılmamış bu çalışmaya özgü bir takım bulgulara daulaşılmıştır. Araştırmada yapılan analiz sonuçları doğrultusunda ise çeşitli öneriler geliştirilmiştir.
Purpose – The aim of the research is to determine the effect of psychosocial welfare measures such asimpulsive use of the internet, which is an indispensable element of life today, and the fear of missingout, on impulsive buying and its effect on fatigue and personal anxiety caused by internet use. Design/methodology/approach – The main mass of the research consists of consumers who live in anyprovince of Turkey, are 18 years of age and older, and shop online. Survey technique was used to collectdata and surveys were created via Google Forms. Snowball sampling method was used. 5 scales usedin the survey; They are “Impulsive Use”, “Fear of Missing Out”, “Impulsive Buying”, “Internet-InducedFatigue” and “Anxiety”. The research data were analyzed with IBM SPSS 24 and IBM AMOS 27statistical package programs. Structural equation modeling was used to test the hypotheses. Previously,frequency analysis of demographic variables, compatibility of data to normal distribution, exploratoryand confirmatory factor analysis, reliability analysis were performed. Findings – According to the results of the research, when the observation values of the variables wereexamined, the skewness and kurtosis values of the variables were found to be between -2 and +2, and itwas seen that they met the normal distribution condition. After the exploratory factor analysis, the factorloading of a question of the “Fatigue due to Internet” variable was less than 0.50 and the total explainedvariancewas low, this 1 question was removed and confirmatory factor analysis was performed. It wasdetermined that the goodness of fit values of the confirmatory factor analysis were valid. As a result ofthe structural equation modeling, all four hypotheses were accepted and it was found that there was asignificant and positive interaction between all tested relations. Impulsive use positively affectsimpulsive buying at a rate of 0.479, fear of missing out positively affects impulsive buying at a rate of0.250, impulsive buying positively affects fatigue due to internet with a positive rate of 0.395 andimpulsive buying anxiety positively with a rate of 0.323. Discussion – It has been observed that most of the data obtained as a result of the analysis support therelevant literature. However, some findings specific to this study, which had not been investigatedbefore, were also reached. Various suggestions have been developed in line with the analysis results ofthe research.
