Research Information System
13TH INTERNATIONAL "BAŞKENT" CONGRESS ON SOCIAL, HUMANITIES, ADMINISTRATIVE, AND EDUCATIONAL SCIENCES, Ankara, Turkey, 12 - 14 September 2024, pp.431-434, (Summary Text)
Günümüzde tanı almış çocukların
artış göstermesiyle birlikte özel eğitim merkezleri ve özel eğitim
merkezlerinde çalışan eğitimcilerin sayısının da artması göz önüne alınarak bu çalışma
oluşturulmuştur. Özel eğitim merkezlerinde çalışan eğitimcilerin duygusal zeka
düzeylerinin, empati düzeyleri ile arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenlerle
(cinsiyet, yaş, medeni durum, eğitim durumu, mesleki kıdem) birlikte
incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma 2022-2023 eğitim-öğretim yılı güz döneminde
İstanbul Gelişim Üniversitesi’nden alınan etik kurul kararıyla gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın evrenini İstanbul genelindeki özel eğitim merkezleri oluşturmakta
olup, araştırmanın örneklemini ise bu merkezlerde çalışan, basit rastgele örnekleme
yöntemiyle seçilen 424 eğitimci oluşturmaktadır. Araştırma nicel bir araştırma
olup, tarama modeliyle gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları
olarak Schutte Duygusal Zeka Ölçeği ve Empati Düzeyi Belirleme Ölçeği (EDBÖ)
ile araştırmacı tarafından düzenlenen kişisel bilgi formu kullanılmıştır.
Verilerin analizi için SPSS 27 Programı kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan ölçekler
ile demografik karşılaştırmalarda Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) analizi
kullanılmıştır. Ayrıca nicel değişkenler arasında ilişki olup olmadığı Pearson
Korelasyon Analizi, ölçek puanlarının birbiri ile örtüşüp örtüşmediğinin
tespiti ise Regresyon Analizi ile incelenmiştir. Ölçeklerin normal dağılım gösterip
göstermediği değerlendirilmiştir. Değerlendirme aşamasında, ölçeklerin basıklık
ve çarpıklık katsayıları kontrol edilerek parametrik testler yapılması uygun görülmüştür.
Araştırmayla ulaşılan sonuçlara göre; Schutte Duygusal Zeka Ölçeği ile Empati Düzeyi
Belirleme Ölçeği (r=.49, p<0.01) değişkenleri arasında orta düzey pozitif
korelasyonlar saptanmıştır. Regresyon tablosuna ait sonuçlar, duyguların değerlendirilmesinin
empati düzeyini pozitif yönde yordadığını (β=.33 p<.001), göstermektedir.
Bununla birlikte ölçeklerden alınan ortalama puanlar değerlendirildiğinde kadınların
erkeklere göre; yüksek lisans mezunlarının lisans mezunlarına göre; 42-54 yaş
aralığında olanların 34-41 ve 22-34 yaş aralığında olanlara göre; 16-20 yıl
mesleki kıdemi olanların 6-10 yıl mesleki kıdemi olanlara göre anlamlı seviyede
daha yüksek puan aldıkları gözlenmiştir. Bu durum yoğun stres altında mesleki
performans gösteren özel eğitimcilerin güçlendirilmesinde; gerek kendine yardım
becerilerinin gerekse mesleki performanslarının artırılmasında duygusal zeka ve
empati temelli sosyal müdahale ve eğitim programlarının ne kadar gerekli olduğunun
da bir göstergesidir.
Anahtar Kelimeler: Duygusal zeka, Empati, Özel eğitim merkezlerinde çalışan
eğitimciler