Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. INTERNATIONAL MEDITERRANEAN CONGRESS, Mersin, Türkiye, 17 - 18 Nisan 2023, ss.10-11
Araştırmayla 5-18 yaş arası Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) tanısı almış çocukların aile içi ilişkilerinin çizdikleri resimler aracılığıyla incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma tarama modelinde betimsel bir araştırmadır. Araştırmanın evrenini Van ilinde yaşayan otizm ve a tipik otizm tanılı 5-18 yaş arasındaki çocuklar, örneklemini ise bu evrenden kolayda örnekleme metoduyla seçilen, 2020-2021 eğitim-öğretim yılı içerisinde Van ilinde yer alan bir anaokulunun özel eğitim sınıfında öğrenim gören otizm ve a tipik otizm tanılı 5-18 yaş arasında 9 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak otizm ve a tipik otizm tanılı çocukların aile içi ilişkilerine yönelik olarak çizdikleri resimler ve bu resimleri çizerken sergiledikleri tavırları öğretmen görüşlerine göre incelemeye imkan sağlayacak, araştırmacılar tarafından hazırlanmış 7 maddelik gözlem formu kullanılmıştır. Uygulama sürecinde her bir öğrenciye “bana aileni çizer misin?” şeklinde yönerge verilerek resimleri çizmeleri sağlanmıştır. Betimsel analiz neticesinde ulaşılan veriler, Lowenfeld modelinin şema öncesi (4 -7 yaş), şematik (7-9 yaş), gerçekçilik (9-12 yaş) ve görünürde doğalcılık (12+ yaş) basamakları baz alınarak belirlenen kategorik temalar çerçevesinde değerlendirilmiştir. Araştırmayla, 5-18 yaş aralığındaki otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocukların tamamının aile içi ilişkilerini anlatan bir resim çizebildikleri görülmüştür. Çocuklar aile içi ilişkilerini doğal bir şekilde resimlerine yansıtabilmektedirler. Bu anlamda otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan çocukların duygularının doğal bir biçimde yansıması ve çözümlenmesi açısından resim çizdirme oldukça uygun bir yöntemdir. Bununla birlikte çocukların resim çizme esnasındaki davranışları onların gelişimsel seviyeleri hakkında da önemli ipuçları sunmaktadır. Bu durumda gerek uygulayıcıların gerekse araştırmacıların, otizm spektrum bozukluğunda (OSB) resim analizini, bir tanı aracının ötesinde pedagojik bir araç olarak da ele almaları otizmli çocukların duygu dışavurumları ve otizmli çocuğa sahip ailelerde çocukla olan duygusal etkileşimin etkin yönetimi için faydalı olabilecektir.
Anahtar Sözcükler: Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), Resim analizi, Ebeveyn-çocuk ilişkisi, Eğitim psikolojisi