Akademik Veri Yönetim Sistemi
2. Uluslararası Geleneksel Gıdalar ve Sürdürülebilir Beslenme Sempozyumu, Mersin, Türkiye, 5 - 06 Ekim 2023, ss.40-41
Sürdürülebilir diyetlerin toplum tarafından
anlaşılması gezegen ve insan sağlığının devamlılığı için önemlidir. Bundan
dolayı çalışmamızda bu konularla ilgili bilgilere erişme, analiz etme,
değerlendirme, uygulayabilme, sağlıklı beslenmeyi sürdürme, gıda sisteminin
işleyişini değerlendirme ve gıda güvencesinin sağlanması için gerekli olan
istek, bilgi, beceri, tutum, davranış ve yeteneklerin bileşimi olarak
tanımlanan gıda ve beslenme okuryazarlığını sürdürülebilir diyetler açısından
ölçmek ve cinsiyetler arası belirleyicilerini tespit etmek amaçlanmıştır. Bu araştırmanın verileri demografik bilgileri içeren bir
anket ve Sürdürülebilir Gıda Okuryazarlığı Ölçeği (SGOÖ) kullanılarak elde
edilmiştir. Katılımcılar, 18-65 yaş arasında, sağlıklı gönüllülerden
oluşmaktadır. Katılımcılara Google Formlar aracılığıyla kolaylı ve kartopu
örneklem yöntemiyle ulaşılmış ve minimum 200 kişinin çalışmaya dahil edilmesi
hedeflenmiştir. Araştırmanın etik kurulu onayı Üsküdar Üniversitesi Girişimsel
Olmayan (Klinik ve İnsan Üzerinde Yapılan) Araştırmalar Değerlendirme
Kurulundan alınmıştır. Verilerin analizi için tanımlayıcı istatistikler ve
regresyon modelleri kullanılmıştır. Analizler SPSS v24 kullanılarak
gerçekleştirilmiştir ve p değeri <0.05 anlamlı kabul edilmiştir. Bulgularda
cinsiyetlere göre SGOÖ’den alınan puan ortalamaları incelendiğinde kadınların
her alt boyut için erkeklerden istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek
puan aldıkları görülmüştür. Sürdürülebilir gıda okuryazarlığını belirleyen
cinsiyete özgü faktörleri belirlemek için kullanılan doğrusal regresyon
modelinde ise gıda satın alımından sorumlu olmanın kadın ve erkeklerde yemek ve
mutfak becerilerinin; yalnızca kadınlarda sürdürülebilir gıda bilgisinin
belirleyicisi olduğu görülmüştür. Sağlık ve besin okuryazarlığı ile ilgili
yapılmış birçok çalışma gibi bu çalışma sonuçları da "yemek hazırlama ve
pişirme" işlerinin çoğunun kadınlar tarafından yapılıyor olması ile sosyal
olarak inşa edilen bu cinsiyet rolü, kadınların sağlıklı beslenmeye daha fazla
yatkın olması ve erkeklere kıyasla daha yüksek gıda okuryazarlığı düzeylerine
sahip olduklarını göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: sürdürülebilir diyetler, gıda okuryazarlığı,
cinsiyet rolleri