Dijital tükenmişliğin tüketicinin on-line alışverişe karşı tutumuna etkisi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Gelişim Üniversitesi, LİSANSÜSTÜ EĞİTİM ENSTİTÜSÜ, İŞLETME , Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MEHMET FARUK CEYLAN

Danışman: Murat Başal

Özet:

İşyerlerinde bireylerde ortaya çıkan stresin kaynaklarına göre başlayan ve bu durumla başa çıkma davranışlarını kapsayan süreç olarak ifade edilen tükenmişlik kavramı, bireylerin dijital ortamlarda yani bilgisayarla vaktini çok fazla geçirenlerde görülen bir durumdur. İnsanların fiziksel olarak karşı karşıya gelmeden sadece on-line faaliyetlerle bilgisayar başında gerçekleştirdiği her çeşit alansal faaliyetler olan bu dijital ortamların çok kullanılması bir yerlerde birtakım etkiye neden olmaktadır. On-line alışveriş yani çevrimiçi alışveriş de denilen ve internet üzerinde yapılan bu faaliyetle tüketicilerin istedikleri ürünü seçerek sepete ekleyip, kayıt olup, satın aldıktan sonra bu ürünlerin kargoyla bulundukları adrese ulaşması sonucunda meydana gelen bir süreçtir.  Tutum ise tüketicinin bir nesne, durum ya da ortama karşı olumlu veya olumsuz biçimde göstermiş olduğu davranışsal tepkilerde bulunma sürecidir.

Bu çalışma çağımızın en önemli iletişim aracı olan internet ile gelişen ve bilgisayarda kişilerin vakitlerini çok fazla geçirmelerinden dolayı meydana gelen djital tükenmişliğin on-line biçimde yapılan alışveriş durumuna yönelik sergileyeceği tepkisel tutumların etkisinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya yönelik olarak literatürde gerekli olan araştırma faaliyetlerinin yapılması neticesinde uygun model çizilerek hipotezler oluşturulmuştur. Ele alınan çalışmada İstanbul ilindeki tüketicilerden on-line biçimde alışveriş yapan internet kullanıcılarına yönelik olarak Nisan-2023 tarihi içinde yapılmıştır. Kolayda örneklem yöntemiyle belirlenen 413 internet kullanıcısı olan tüketiciden Google Form üzerinden oluşturulan anketle veriler toplanmıştır. İstatistiksel analizler sürecinde t testi ve Anova testleri uygulanmış dijital tükenmişliğin on-line alışverişe karşı tutumsal olarak bir etkinin bulunduğu sonucuna ulaşılmıştır. Buna benzer çalışmanın sosyal medya fenomenleri ve alışverişlerine etkisinin belirlenmesine yönelik de çalışmalar yapılabileceği önerilmektedir.