Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: İstanbul Gelişim Üniversitesi, İKTİSADİ İDARİ VE SOSYAL BİLİMLER FAKÜLTESİ, EKONOMİ VE FİNANS , Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mohammed Al-Azizi
Danışman: Funda Kara
Özet:
Ekonomi ve finans bilimi, insanlık tarihi boyunca
medeniyetlerde ve kültürde çok önemli bir yere sahip olmuştur; toplumların
gelişimi, duraklaması ve çöküşü, ekonomi ve finans bilgisinin ve pratiğinin
öneminin göz ardı edilemez. Zira birçok uluslararası veya iç savaşın
nedenlerinden biri olarak da ekonomi ve finans gösterilmektedir. Farklı
coğrafyalarda farklı ekonomik sistemlerin benimsenmesi ve bu deneme-yanılma
süreciyle toplumların şekillenmesi, hem ekonomi ve finans bilimini hem de
sosyoloji ve tarih alanlarını etkilemiştir.
Dünya ve insanlık tarihinde, insanı ilgilendiren her alan
ve bilim birbirleriyle ilişkilidir. Bu bağlamda, ekonomiyi etkileyen bir diğer
alan ise teoloji olarak gösterilebilir. Her din ve öğreti, büyük veya küçük
ölçekte olsun, etkili olduğu toplumlarda ekonomi ve finansı şekillendirmiştir.
Türk ve Ortadoğu toplumları incelendiğinde, yaygın ve baskın olan İslam dininin
ekonomik sistemini nasıl etkilediği de önemlidir.
Bu araştırma, İslami ekonomik sistemi ve onun etkinliği
etrafında dönmektedir. Araştırma içerisinde dünyaca tanınan dört küresel
ekonomik sistem açıklanmış, bu sistemler İslami ekonomik sistemle
karşılaştırılmış ve İslami bakış açısı genel olarak sunulmuştur. Araştırmada,
İslami sistemde yasaklanan yöntemler ve nedenleri, İslam ekonomisinin
prensipleri ve İslami finansman yöntemleri anlatılmıştır; ayrıca birçok
ortaklık türünden bahsedilmiş ve avantajları tartışılmıştır. Küresel ekonomik
kriz, İslam ekonomisi perspektifinden ele alınmıştır. Bu finansal krize çözüm
olarak Batı medeniyetlerinin İslami çözümleri benimsemeye yönelmeleri ve mevcut
tefecilik sistemini kınamaları, tüm ekonomik faaliyetlerin trajik sonuçları ve
nedenleri üzerinde durulmuştur. Bu bağlamda, İslami ekonomik sistemin araçları,
rüşvetleri, İslami sistemdeki sözleşmeleri ve ekonomik mühendisliği
yasaklayarak bu küresel krizi nasıl önleyebileceği de tartışılmıştır.
İslami ekonomik sistem, birçok Müslüman toplumda ekonomik
sorunların çözümünde bir rol oynayabilir. Bu sistem, İslam'ın temel
prensiplerine dayanır ve insanların adalet, eşitlik, sosyal refah ve ahlaki
değerlere dayalı bir ekonomiye sahip olmasını hedefler. Mevcut ekonomik
krizlerin çözümünde İslami ekonomik sistemin rolü şu şekillerde olabilir: Faizsiz
Finans, Risk Paylaşımı, Sosyal Adalet, Etik Değerler, Reel Ekonomi
Anahtar Kelimeler: İslami
ekonomik sistem, İslami sistemdeki sözleşmeler, İslam iktisadı, İstihlaf
ve Adalet